Dit is wanneer bomen hun blad verliezen

Als je aan de herfst denkt, dan denk je waarschijnlijk gelijk aan het kleuren en vallen van bladeren. Niet voor niks is de herfst bij uitstek het seizoen om lekker de bossen in te trekken en van deze kleurenpracht te genieten. Nou vraag je jezelf misschien af, wat is het beste moment om de herfstkleuren te zien? In dit artikel geven we je antwoord op die vraag en lees je wanneer de bomen hun blad verliezen.

Wanneer de bladeren vallen heeft alles te maken met de hoeveelheid daglicht en de temperatuur. Hoe dat precies zit lees je in ons artikel “Waarom kleuren en vallen de bladeren in de herfst”. Kort gezegd doen bomen dit om zichzelf te beschermen tegen uitdroging en kou.

De es kleurt prachtig geel. Foto: Ron Pohlen.

Het moment waarop bladeren beginnen te verkleuren hangt af van de boomsoort, maar ook van het weer. Wanneer de temperatuur onder 5 graden komt, is dat voor bomen het teken om de bladverkleuring in gang te zetten. Als het vriest versnelt dit proces. Valt de herfst vroeg in en vriest het al in september, dan vallen de meeste blaadjes al in oktober. Verloopt september warm met veel nazomerweer en is oktober ook niet koud, dan kan het zelfs tot december duren voor de blaadjes zijn gevallen.

Van kastanje tot appelboom: dit is wanneer ze hun blad verliezen

Over het algemeen geldt dat boomsoorten die in de lente laat in blad komen in de herfst ook laat zijn met de bladverkleuring, maar er zijn uitzonderingen.

De kastanjeboom verkleurt al vroeg in de herfst. Foto: Stijntje ten Caat.

Een van de bomen die als eerste verkleurt en zijn blad verliest is de paardenkastanje. In het voorjaar komen kastanjebomen al vroeg in het blad en ook in de herfst behoren ze tot de kopgroep. Begin oktober zijn de bomen vaak al sterk verkleurd en al snel valt er veel blad van de bomen. De berk, populier, esdoorn, es, iep en sering kennen een vergelijkbaar schema, waarbij ze al in september beginnen te verkleuren en in de loop van oktober helemaal kaal worden.

Prachtige rode herfstkleur van de esdoorn. Foto: Peter van der Schoot.

Veel andere boomsoorten, zoals bijvoorbeeld fruitbomen, sierkersen, platanen, wilgen en lindes verkleuren in oktober en zijn begin november vaak helemaal kaal.

Rode kleuren van de sierkers in de herfst. Foto: Margreet van Vianen.

De els en hazelaar zijn er met de bloei en het blad altijd als vroegste bij. De eerste soorten bloeien soms al met Kerst en in februari en maart volgt vaak al blad. Ondanks hun vroege start zijn ze in de herfst niet bij de eerste bomen en struiken die hun blad verliezen.

Toverhazelaar in de herfst, eind oktober. Foto: Elly van Niekerk.

Lees ook: Zo maak je je tuin winterklaar in oktober

Beuken en eiken zijn echte laatbloeiers

In de lente is het vaak lang wachten voor beuken en zomereiken het warm genoeg vinden om hun bladeren te tonen. Ze beginnen later en hun bloei- en groeiseizoen loopt daardoor ook wat achter op de andere bomen. Hierdoor blijven ze in het eerste deel van de herfst vaak nog groen (of bij sommige soorten rood) en gaat de bladverkleuring langzaam. Overigens zijn beuken juist in de zomer gevoelig voor bladverlies door droogtestress.

Beuken en eiken blijven nog lang groen in oktober. Foto: René.

Normaal gesproken verschieten beuken en zomereiken eind oktober of begin november van kleur, waarna de bladeren in de loop van november van de bomen gaan. Als het in de nachten licht vriest kan het ineens snel gaan.

Goudgeel beukenbos in november. Foto: Elly van Niekerk.

In Nederland staan veel berken en beukenbomen, ook langs het spoor. Eind oktober en heel november is de periode waarin vallende bladeren vertraging op het spoor kunnen veroorzaken. Hoe het komt dat bladeren het treinverkeer kunnen hinderen leggen we uit in ons artikel “Waarom veroorzaken vallende bladeren vertragingen op het spoor”

Bronnen: Weeronline en Nature Today