Reuzenberenklauw en de gevolgen daarvan

Je hebt ze vast wel eens gezien, de reuzenberenklauw: deze metershoge onkruid in de berm langs de weg. In dit artikel kijken we naar dit onkruid en de gevolgen die deze plant hebben op mens en natuur.

De reuzenberenklauw is een grote plant die wel drie tot soms vijf meter hoog kan worden. De bladeren zijn groot en scherp getand met aan de onderzijde stevige haren. De stengel van de reuzenberenklauw is hol, heeft paarse vlekken en ook stevige haren.

De bloeiwijze is opvallend. De plant bloeit vanaf half juni met witte bloemen in schermen tot wel 50 cm in doorsnee. Omdat de reuzenberenklauw zo krachtig is en met zijn bladeren het licht voor andere planten wegneemt, wordt de berenklauw als onkruid gezien. In 2003 is de reuzenberenklauw als het grootste onkruid ter wereld opgenomen in het guinness book of records.

De reuzenberenklauw wordt vaak verward met de inheemse gewone berenklauw. Deze is veel kleiner (tot 1,5 meter hoogte) en de bloemen zijn maximaal 20 cm. De bladeren zijn ook veel minder groot en de stengel heeft geen paarse vlekken.

De reuzenberenklauw is van oorsprong afkomstig uit de Kaukasus en is in de 19e eeuw als tuinplant in ons land terecht gekomen. Sindsdien komt de reuzenberenklauw wijdverspreid voor in Europa, maar niet in het Middellandse Zeegebied. Daar is het namelijk te warm en te droog voor deze plant.

Andere planten hebben geen kans

De reuzenberenklauw groeit op zonnige tot licht schaduwgevende plaatsen op een vochtige grond. Je vindt ze dan ook vaak op dijken, geluidswallen, waterkanten, bermen en op braakliggende gronden. De reuzenberenklauw kan andere planten verdringen door dichte vegetatie.

Doordat de reuzenberenklauw zo overweldigend is, hebben andere plantensoorten geen ruimte om te groeien en zullen uiteindelijk verdwijnen. Het grote gevaar kan erosie zijn, want wanneer op bijvoorbeeld dijken in de winter de reuzenberenklauw afsterft, dan zijn er geen andere planten meer om de grond vast te houden. De dijken worden dan ook zwakker.

De reuzenberenklauw. Foto: Adobe Stock / icekool

Brandwonden door sap

Het sap van de reuzenberenklauw bevat stoffen die bij mensen kunnen leiden tot ernstige brandwonden wanneer de huid ermee in aanraking komt. Dit gebeurt echter alleen in combinatie met zonlicht. De huid zal rood worden met heftig jeukende vlekken gevolgd door zwelling en blaarvorming. Het ziet eruit als brandwond en kan zo’n twee weken aanhouden. Wanneer het sap in de ogen komt, kan dit tot blindheid leiden.

Ook honden kunnen bij aanraking gewond raken, want als het sap in de bek komt kan dit tot verstikking leiden. Het gezondheidsrisico voor mens en dier is de belangrijkste reden dat de plant op veel plaatsen bestreden wordt.

Hoe te bestrijden

Er zijn twee manieren om de reuzenberenklauw te bestrijden. Dat kan via mechanische bestrijding door bijvoorbeeld de jonge planten uit te steken of door het uitboren van de wortel. Steek de plant dan wel 15-20 cm onder de grond af.

Afmaaien is ook een optie, maar je moet dit wel met grote regelmaat doen om te voorkomen dat de plant in bloei komt en tot zaadvorming overgaat. Een gemaaide plant kan door noodbloei alsnog nieuwe bloemen aanmaken en zich voortplanten. Pas na vijf keer maaien heeft deze bestrijding effect.

Een andere methode is biologische bestrijding. Dat kan door middel van begrazing, behandeling met schimmels of met aaltjes in de grond of kevers boven de grond. Laat dit echter over aan de instanties.