Dit moet je weten over de letterzetter

28 augustus 2023, 11:26

De letterzetter. Hoofdfoto: Adobe Stock / Jiri Prochazka.

De letterzetter is een kevertje van slechts een halve centimeter groot. Hij kan massale bomensterfte veroorzaken. Hoe komt dit beestje aan zijn naam? Waarom is deze kever de laatste jaren in opmars en wat heeft het weer hier mee te maken?

De letterzetter houdt vooral van sparren, zoals de fijnspar (kerstboom) en de douglasspar. Ook lariksen zijn niet veilig voor dit kevertje. Lariksen komen in Nederland voor in bossen en parken. Ook in grotere tuinen worden ze als sierboom aangeplant. Larikshout is heel duurzaam en wordt veel gebruikt voor tuinen (schuttingen en overkappingen) en zelfs in de scheepsbouw.

Hoe zet de letterzetter zijn letters?

Een mannelijke letterzetter zoekt een verzwakte boom op. Hij boort zich naar binnen en bouwt een ‘paringskamer’; een gangetje van een centimeter of tien. Vervolgens scheidt hij een chemische stof uit om vrouwtjes te lokken. Het vrouwtje legt de eitjes in deze gang. De larven, die in de paringskamer geboren worden, eten vanuit de hoofdgang nieuwe gangen en vormen zo patronen die op letters lijken.

De acties van de letterzetter. Foto: Adobe Stock / Sabine
De acties van de letterzetter. Foto: Adobe Stock / Sabine

Stormen en droogte helpen de letterzetter

De hars van een gezonde boom kan insecten tegenhouden. Het kleine kevertje zoekt dus een boom met schade op. Bijvoorbeeld een boom die schade heeft geleden door een winterstorm.

Daarnaast waren er afgelopen jaren in Nederland lange droge perioden in de lentes en zomers. Naaldbossen in de Nederlandse natuurgebieden hebben hier flink onder te lijden gehad. Dankzij de grote voorraad aan verzwakte sparren en lariksen heeft de letterzetter vrij spel.

Het bos rond de Vaalserberg is flink aangetast door de letterzetter en er is besloten tot een meer gevarieerd bos aan te leggen. Foto: Johnny Willemsen.
Het bos rond de Vaalserberg is flink aangetast door de letterzetter en er is besloten tot een meer gevarieerd bos aan te leggen. Foto: Johnny Willemsen.

Bomenkap en meer diversiteit

Er is geen middel tegen de letterzetter. Soms wordt overgegaan tot massale bomenkap. Oude bossen, aangelegd voor de productie van hout, bestaan doorgaans uit allemaal bomen van dezelfde soort en dezelfde leeftijd. Als zo’n bos door droogte en de letterzetter wordt getroffen kan het in een paar weken alle bomen kwijtraken.

Inmiddels worden dit soort productiebossen meer divers gemaakt. Dat wil zeggen: verschillende boomsoorten door elkaar en ook bomen van verschillende leeftijden. Dit geeft een gezonder bos en dat is niet alleen gunstig voor de strijd tegen de letterzetter.

Lees ook wanneer de eikenprocessierups de meeste overlast veroorzaakt en alles wat je moet weten over teken.

Bronnen: Bossenstrategie van Rijk en provincies en Wikipedia

Johnny Willemsen

Johnny Willemsen

Meteoroloog

Weernieuws-onderwerpen

Kies een onderwerp om meer te weten te komen over het weer…

Nieuwsoverzicht

Weeronline nieuwsbrief

Ontvang wekelijks de leukste nieuwtjes en weetjes over het weer

Gratis inschrijven