Zo betrouwbaar zijn maand- en seizoensverwachtingen

Ben jij ook altijd zo benieuwd wat voor weer het over een paar maanden wordt? Krijgen we een hete zomer en wordt de winter eindelijk weer streng? Alleen, hoe betrouwbaar zijn maand- en seizoensverwachtingen eigenlijk? “Ze kunnen het weer nog geen dag vooruit voorspellen”, toch? Wij leggen je in dit artikel uit hoe we onze maand- en seizoensverwachtingen maken en hoe betrouwbaar die nou eigenlijk zijn.

Weersverwachtingen voor maanden vooruit zijn in opmars. Dat heeft niet zozeer te maken met de honger naar publiciteit en clickbait, maar juist met het steeds beter worden van de weermodellen. De afgelopen jaren heeft de wetenschap flinke stappen gezet. We begrijpen de atmosfeer steeds beter en omdat computers steeds sneller worden kunnen we ook veel betere verwachtingen maken. Zo was een weersverwachting eind jaren 90 tot ongeveer 5 dagen vooruit behoorlijk betrouwbaar; tegenwoordig kunnen we tot wel 10 dagen vooruit met redelijke zekerheid zeggen wat het weer wordt.

Hoe verder je in de toekomst kijkt, hoe onbetrouwbaarder de verwachting wordt. We kunnen bijvoorbeeld niet zeggen of het over 30 dagen precies in de middag gaat regenen, of dat het juist flink zonnig is. De exacte details voor een paar weken of maanden vooruit zijn dus niet te geven, maar een trend voor de lange termijn is vaak al wel duidelijk. Wij schrijven dan bijvoorbeeld dat het over een paar weken natter en kouder lijkt te worden, of dat de zomer warmer en droger wordt dan normaal.

Lees hier onze meeste recente seizoensverwachting en maandverwachting.

Foto: Ab Donker

Hoe betrouwbaar zijn maand- en seizoensverwachtingen

Op dit moment komt zo’n 60% van de maand- en seizoensverwachtingen uit. Dat lijkt niet veel, maar dat is het wel. Deze score betekent dat een verwachting voor een paar maanden vooruit zoals wij die maken meer waarde heeft dan een verwachting die alleen kijkt naar wat er in het verleden gebeurde, de klimatologie of klimaatgemiddelden dus. Wel is het zo dat de betrouwbaarheid aan het begin van een seizoensverwachting hoger is dan voro de derde maand van het seizoen.

Opvallend detail: de maand- en seizoensverwachtingen voor de zomer en winter komen vaker uit dan die van de lente en herfst. In de lente bijvoorbeeld is de verwachting vaker onzeker vanwege de temperatuurverschillen tussen het hoge noorden en zuiden van Europa. Waar de wind in de lente vandaan komt, kan enorm veel uitmaken voor de temperatuur. Bij een noordenwind is het ronduit fris, terwijl het bij een oostenwind al gauw 10 graden warmer is. Datzelfde speelt in de herfst. De Noordpool wordt dan snel kouder, terwijl het in Zuid-Europa nog een tijd vrij warm blijft.

Sneeuw in het Binnenveld van Wageningen. Foto: Yannick Damen

Zo maken onze meteorologen de maand- en seizoensverwachtingen

We gebruiken verschillende weermodellen om tot een maandverwachting of weersverwachting voor een seizoen te komen. Zo bekijken we onder andere een Europees, Amerikaans en Duits weermodel. Daarbij speuren we naar trends die in meerdere modellen terugkomen. Geven meerdere computerberekeningen bijvoorbeeld aan dat het een warme en droge zomer wordt en baseren ze dit op eenzelfde ligging van hogedrukgebieden, dan is de kans op dat scenario groter.

Wanneer we zien dat een weermodel telkens hele andere uitkomsten heeft, dan is een verwachting erg onzeker. Als het model bijvoorbeeld de ene dag met een droge en warme juli op de proppen komt en een paar dagen later nat en koel weer geeft voor die maand, dan zijn we extra voorzichtig.

Op basis van wat de modellen berekenen en onze kennis over het weer, het klimaat en de verschillende weerpatronen in de wereld maken we een verwachting. Hierin schetsen we het scenario dat het meest waarschijnlijk is. Het is altijd spannend of een verwachting uitkomt. Elke verwachting die niet uitkomt is een mooi leermoment en daardoor worden de verwachtingen in de toekomst alleen maar beter.