Pinksterplensbuien goed voor grondwaterpeil

Het kletsnatte pinksterweekend heeft regionaal veel effect gehad. Er werd gevreesd voor recorddroogte, maar het gemiddelde neerslagtekort van 13 weerstations verspreid over het land komt momenteel uit op 102 mm. Deze waarde tijdens het begin van juni ligt onder het recordjaar 1976.

De piek van het neerslagtekort voor Pinksteren bedroeg 120 millimeter. Met name in het zuidoosten en zuidwesten was er sprake van alarmerende droogte. De pinksterplensbuien hebben daar verandering in gebracht. Er trokken gebieden met langdurige en soms ook intensieve regen over. In een brede strook over het midden van het land regende het tijdens eerste pinksterdag een tijd intensief door en in dat gebied werden de hoogste neerslagsommen bereikt. Op verschillende plaatsen werd dan ook wateroverlast gemeld en liepen straten onder water.

Lees hier waarom het zuiden en oosten van ons land gevoeliger zijn voor droogte.

Zo veel neerslag viel er met Pinksteren

Van de officiële meetstations van het KNMI was Herwijnen, in het uiterste westen van Gelderland, de koploper op eerste pinksterdag met 56,3 millimeter. Over beide dagen viel hier 63,6 millimeter. Neerslagmeetstations in een gebied net ten oosten daarvan noteerden zelfs waarden tussen 68 en 76 millimeter. Ook in een groot deel van Noord-Brabant was het kletsnat met 48,1 millimeter als hoogste neerslagsom gemeten in Eindhoven. Op tweede pinksterdag kwam hier niks meer bij. Een lokaal weerstation in Veghel meldde zondag 65 millimeter en maandag nog eens 4 millimeter. Deze waarden komen al boven het landelijke maandgemiddelde van juni dat rond 68 millimeter ligt.

Ondergelopen straten in Budel door de vele regen op eerste pinksterdag 2022. Foto: Ben Saanen.

Officieel de natste eerste pinksterdag

In het noordoosten was het zondag aanmerkelijk minder nat. Op het weerstation in Nieuw Beerta werd slecht 1,0 millimeter gemeten. Tijdens tweede pinksterdag waren de rollen omgedraaid en deden de regengebieden vooral het noorden aan. In grote delen van Drenthe, Groningen, Friesland en in de kop van Noord-Holland viel tussen 15 en 20 millimeter. Op de Waddeneilanden waren uitschieters richting 30 millimeter. In De Bilt viel totaal 37,5 millimeter. Daarmee is het de op één na natste Pinksteren ooit en het leverde de natste eerste pinksterdag ooit op.

Grondwater

De regenval was gunstig voor de droogte. In vergelijking met zomerse plensbuien, die in korte tijd erg veel neerslag produceren, heeft de bodem tijdens een periode met gestage regenval meer kans om het water op te nemen. In plaats van wegstromen over de bodem richting sloten en watergangen kon het regenwater in dit geval het grondwater aanvullen.

Check het verschil tussen regen en buien.

Verschillende peilbuizen, punten waar de grondwaterstand wordt gemeten, laten dan ook een scherpe stijging zien van de waterstand. In de provincie Gelderland was het verschil op sommige plaatsen 10 tot 20 centimeter vergeleken met de situatie voor Pinksteren. In de Achterhoek waren de neerslaghoeveelheden beperkt en hier is in de metingen nog een dalende trend van het waterpeil te zien.

De vraag is of er een nieuwe periode met weinig neerslag komt. Woensdag trekt een regengebied van zuidwest naar noordoost over het land en wederom zal het een tijd gestaag doorregen, waardoor het grondwater nog wat verder aangevuld kan worden. De lange-termijnverwachting laat vervolgens opnieuw voorkeur zien voor een droger weertype. Mocht dat zo zijn, dan zal het neerslagtekort geleidelijk gaan oplopen.