Hoe ontstaat een waterhoos?

30 september 2023, 12:30

Tornado
Waterhoos Foto: Adobe Stock / William Berry

Een waterhoos is eigenlijk niks anders dan een windhoos, alleen ontstaat een waterhoos logischerwijze boven water. Ze zijn te herkennen aan een kleine, trechtervormige slurf die vanuit de basis van een buienwolk richting het wateroppervlak gaan.

Waterhozen ontstaan boven zee of op grote wateroppervlakten zoals meren. In ons land komen waterhozen voor boven de Noordzee, de Waddenzee en op het IJsselmeer. Als de slurf in de lucht blijft spreken we van een tuba. Wanneer er contact is met het wateroppervlak is het officieel een waterhoos. Waterhozen gaan gepaard met hoge windsnelheden en kunnen plaatselijk schade veroorzaken.

In principe lijken waterhozen erg veel op windhozen, maar toch zijn er wel enkele verschillen tussen deze weersystemen. In dit artikel leggen wij uit waarin ze precies verschillen.

Dit is er nodig voor de vorming van een waterhoos

Waterhozen ontstaan boven een wateroppervlak als sprake is van een groot temperatuurverschil tussen koude lucht op enkele kilometers hoogte en warme lucht aan het wateroppervlak. Daardoor komen waterhozen in ons land voornamelijk voor aan het einde van de zomer en in het begin van het najaar. Dan is de watertemperatuur in onze regio het warmst. Het gevolg van het grote temperatuur verschil is is dat lucht heel snel opstijgt. Daarnaast mag er bij waterhozen niet al te veel wind staan. 

De windsnelheden bij waterhozen kunnen oplopen tot ver boven de 100 km/uur. Jaarlijks komen voor de Nederlandse kust en boven het IJsselmeer tientallen waterhozen voor. Wel zijn de waterhozen altijd zeer plaatselijk en zorgen ze niet vaak voor overlast.

Als een waterhoos boven land komt, neemt deze namelijk snel af in kracht. Dat komt doordat een waterhoos het warme water als energiebron gebruikt. Boven het koudere land is minder energie beschikbaar voor de waterhoos en verdwijnt deze. Daarom is zware schade aan gebouwen door waterhozen vrij zeldzaam, maar wel kunnen schepen of zeilboten schade oplopen als deze zich op de koers van een waterhoos begeven.

Berend van Straaten

Berend van Straaten

Meteoroloog

Weernieuws-onderwerpen

Kies een onderwerp om meer te weten te komen over het weer…

Nieuwsoverzicht

Weeronline nieuwsbrief

Ontvang wekelijks de leukste nieuwtjes en weetjes over het weer

Gratis inschrijven