Waarom hebben we meestal geen witte kerst?

Het sneeuwt vaak wel een paar keer in december, maar meestal hebben we toch geen witte kerst. December en sneeuw zijn voor veel mensen bijna onlosmakelijk met elkaar verbonden. De winter is net begonnen en we hopen op een sfeervol sneeuwdekje tijdens de feestdagen. De statistieken spreken helaas in het nadeel van de witte kerst en de klimaatverandering voorspelt weinig goeds.

In december valt gemiddeld op vier dagen sneeuw. Dit kan een behoorlijk pak zijn, maar ook slechts enkele vlokken en alles daartussenin. Het aantal dagen waarop wat sneeuw valt varieert van twee à drie dagen in Vlissingen tot vijf dagen in het noordoosten en oosten van het land. In De Bilt valt op vier decemberdagen sneeuw en dat is gelijk aan het landelijk gemiddelde.

Maar waarom hebben we meestal toch geen witte kerst? Voor het grootste deel heeft dit te maken met de temperatuur. Het sneeuwt wel, maar de sneeuw blijft niet liggen of vrij kort. In het hele land ligt de gemiddelde temperatuur in december boven nul, zowel overdag als ’s nachts. Dit wil niet zeggen dat vorst in december zeldzaam is, maar vaak verdwijnt deze overdag. In De Bilt vriest het gemiddeld elf keer, maar verdwijnt deze in negen gevallen. Een sneeuwdek in de eerste helft van de maand overleeft vrijwel nooit de aanloop naar kerst.

Vorst en sneeuw vaak niet samen

Daarnaast gaat vrieskou vaak niet samen met neerslag. Juist bij een oosten- of noordoostenwind wil de temperatuur onder het vriespunt dalen en dat is precies een windrichting waarbij we ook hele droge lucht hebben. Voor een witte kerst hebben we kou én vocht nodig. Wanneer een neerslaggebied vanaf zee samengaat met een flinke hoeveelheid kou is de kans op sneeuw veel groter. Bijvoorbeeld een buiengebied dat met een koude noordwestelijke stroming over het land trekt. Of een depressie die vanuit het (zuid)westen over het land trekt na een vorstperiode.

Lees ook: Wat is de koudste en meest witte Kerst?

Om het ons nog moeilijker te maken geldt voor een officiële witte kerst nog een regel. Op beide kerstdagen moet in De Bilt in de ochtend een (gesloten) sneeuwdek liggen. Sinds het begin van de metingen is dit pas acht keer voorgekomen. In Midden-Nederland komt het dus slechts eens in de 15 jaren tot een witte kerst. In het oosten komt witte kerst eens in de tien jaar voor en in het westen slechts eens in de 24 jaar. Opmerkelijk is dat in 2009 én 2010 wel sprake was van een witte kerst.

De kans dat in ieder geval op één van de twee kerstdagen sneeuw ligt is groter. Sinds het begin van de metingen in 1901 kwam dit 29 keer voor en op basis daarvan is de kans op een sneeuwdekje tijdens kerst afgerond 25%. Toch kunnen we wat vaker een winterse kerst ervaren. Ook als het sneeuwt, maar de sneeuw blijft niet liggen of als er voor of na de kerst sneeuw ligt komt dit de kerststemming ten goede.

Witte kerst verdwijnt in opwarmend klimaat

De klimaatverandering houdt niet veel heel van de witte kerst in de toekomst. Het aantal dagen met sneeuw en vorst zal afnemen en zich meer concentreren op de koudste periode van de winter. In situaties waar het nu net wel sneeuwt zal het door het warmere klimaat in de toekomst net niet sneeuwen, maar regenen. De witte kerst wordt nog veel zeldzamer dan hij al was, maar we mogen natuurlijk altijd hoop koesteren.

De verwachting voor de komende kerst volg je in ons nieuwsblog en lees je als kerst dichterbij komt ons weerbericht.