Aarde op rand van catastrofale klimaatomslagpunten

Wetenschappers waarschuwen ervoor dat de aarde op de rand staat van vijf catastrofale klimaatomslagpunten. De komende jaren kunnen er nog drie worden bereikt als de aarde 1,5 graden warmer wordt dan in het pre-industriële tijdperk.

De opwarming van de aarde door CO2-uitstoot zorgt voor verstrekkende en onomkeerbare schade aan mens en natuur als er omslagpunten worden overschreden, staat in het Global Tipping Point-rapport dat is opgesteld door tweehonderd internationale onderzoekers. Vijf klimaatverschuivingen staan momenteel op het punt om te gebeuren: het smelten van grote ijskappen op Groenland en West-Antarctica, het wijdverbreide ontdooien van de permafrost, het afsterven van koraalriffen in warme wateren en de ineenstorting van één atmosferische stroming in de Noord-Atlantische Oceaan.

Anders dan bij andere klimaatveranderingen als hetere hittegolven en hevigere regenval verschuiven deze klimaatsystemen niet langzaam conform de uitstoot van broeikasgassen, maar kunnen ze opeens helemaal veranderen. Wanneer een klimaatsysteem omvalt, en dat kan soms abrupt gebeuren, kan dit de manier waarop de planeet werkt permanent veranderen, aldus het rapport. Volgens de onderzoekers kunnen de verschuivingen namelijk omstandigheden creëren die de aarde verder opwarmen of andere omslagpunten in gang zetten.

Bedreigingen

"Omslagpunten in het aardsysteem vormen bedreigingen met een omvang waar de mensheid nog nooit mee te maken heeft gehad", stelt Tim Lenton van het Global Systems Institute van de Universiteit van Exeter in de krant The Guardian. De omslagpunten kunnen verwoestende domino-effecten veroorzaken, zoals het verlies van ecosystemen, massale ontheemding, politieke instabiliteit en financiële ineenstorting.

Hoewel het nog onzeker is wanneer de klimaatsystemen mogelijk veranderen, kunnen er binnenkort nog drie omslagpunten bijkomen. Als de temperatuur van de aarde tussen de 1,5 en 2 graden oploopt, kunnen mangrovebossen en zeegrasvelden teloorgaan en bij een verdere stijging is dat ook het lot van boreale bossen.