Terugblik januari 2023: kletsnat, zacht en somber

Met een gemiddelde temperatuur in De Bilt van 5,8 graden tegen 3,6 normaal was de eerste maand van 2023 zeer zacht. Slechts acht keer verliep januari nog zachter. Verder was het kletsnat met landelijk gemiddeld 124 millimeter neerslag tegen 72 normaal en de zon scheen 64 uur tegen 68 normaal.

We begonnen het jaar recordzacht. Het was de warmste jaarwisseling ooit met in de Bilt om middernacht een temperatuur van 15,5 graden. Het oude record stond voor De Bilt op 12,1 graden. In het Limburgse Ell was het met 16,6 graden nog een stuk zachter.

Maximumtemperatuur 1 januari 2023

Ook op nieuwjaarsdag bleef het ongekend zacht. De eerste officiële meting van het jaar, om 1:00 uur lokale tijd, gaf in De Bilt een temperatuur aan van 15,6 graden. Het oude record uit 2022 werd daarmee met ruim twee graden gebroken.

In het zuidoosten van het land was het nog veel warmer met temperaturen van ruim 16 graden. In Eindhoven werd het maar liefst 16,9 graden. Daarmee is ook het record over alle stations gebroken. Dit stond op 15,1 graden en werd in 2022 gemeten in Maastricht.

Doordat de temperaturen in de nieuwjaarsnacht zo hoog waren, werd ook direct het maandrecord voor januari gebroken. De warmste januaridag in De Bilt was 15,1 graden en dateerde uit 1993, het landelijke record dateerde zelfs uit 1947. De nieuwe maandrecords zijn nu Eindhoven met 16,9 en De Bilt met 15,6 graden.

Lees hier alles over de recordregen tijdens de jaarwisseling.

Elf dagen met 10 graden of meer

Ook na de zeer zachte start van het jaar bleef de temperatuur vaak uitkomen boven 10 graden. Tot en met 14 januari steeg de temperatuur op maar liefst 11 dagen tot meer dan 10 graden, maar zo zacht als op 1 januari werd het niet meer.

Vanaf 15 januari ging de temperatuur omlaag en van 17 tot en met 29 januari kwam het ’s nachts vaak tot vorst. Op 21 januari daalde de temperatuur in de Bilt naar -3,9 graden en in totaal noteerde het hoofdstation acht vorstdagen tegen twaalf normaal.

Tot matige vorst met een minimumtemperatuur beneden -5 graden is het in De Bilt niet gekomen. Volgens het klimaatgemiddelde over de periode 1991-2020 is vier keer matige vorst normaal. De laagste temperatuur van de maand werd in Maastricht genoteerd. Op 21 januari daalde het kwik naar -6,7 graden. De slotdagen van januari verliepen vrij zacht met maxima van 7 tot 9 graden.

Ruim twee graden te zacht

Ondanks de wat lagere temperaturen in de tweede helft van januari gaat de maand in De Bilt met een gemiddelde temperatuur van 5,8 graden tegen 3,6 normaal de boeken in. Daarmee komt januari 2023 op een negende plaats uit sinds de metingen begonnen in 1901. Januari 2007 blijft recordhouder met 7,1 graden. Tweede staat 2008 met 6,5 graden en derde is 1921 met 6,3 graden.

Lees ook: Dit weer is normaal in januari

Kletsnatte maand

We schreven er al eerder over. Januari is een kletsnatte maand en komt in de top-5 natste. Gemiddeld over het land is 124 millimeter gevallen tegen 72 normaal. Januari 1988 blijft het natst met gemiddeld over het land 135 mm. Ook in januari 1995, 1948 en 1984 was het gemiddeld over het land net iets natter.

Het natst was het deze maand in het Zuid-Hollandse Barendrecht. Daar viel 182 millimeter. De natste gebieden waren te vinden in een brede strook van Zuid-Holland naar Drenthe. In Soest (Utrecht) viel maar liefst 177 en in Bergschenhoek (Zuid-Holland) 176 mm. In het Drentse Frederiksoord viel 170 mm.

Opvallend is ook de neerslag in De Bilt. In de tuin van het KNMI is in totaal 167 mm gemeten en deze neerslag viel feitelijk over de eerste twintig dagen van de maand. Niet eerder is er in De Bilt in januari zoveel regen gevallen. Het record was 147 mm en werd gemeten in januari 1984. Normaal, gemeten over de periode 1991-2020, valt er in De Bilt 78 mm.

De relatief droogste plaatsen waren deze maand in het zuidoosten te vinden. In Limburg viel veelal 80 tot 100 millimeter, maar zelfs dat was hoger dan het landelijke gemiddelde van 72 mm. Het droogst was het in het Limburgse Heibloem. Daar viel in totaal 76 mm. In Roermond zat 77 millimeter in de regenmeter.

Regelmatig sneeuw en ijzel

In de tweede helft van de maand was van zacht weer geen sprake meer en viel er vaak winterse neerslag. Op 18 januari kwam het tot felle sneeuwbuien en werd het regionaal wit. Ook op 19 januari kleurde het regionaal tijdelijk wit. De meeste sneeuw viel echter op 20 januari. Er trokken verschillende buien over het land en vooral in het midden en zuiden viel veel sneeuw. In de Limburgse heuvels lag zelfs meer dan 10, lokaal 14 centimeter sneeuw. Er werd dan ook code oranje uitgegeven voor gladheid door sneeuw. De waarschuwing voor extreem weer gold voor de provincies Utrecht, Gelderland, Noord-Brabant en Limburg.

Lees hier ons live-blog over de sneeuwbuien en code oranje terug.

Ook de dagen daarna trokken winterse buien over het land en het pak sneeuw in het zuiden van het Limburg bleef ruim een week liggen. Er viel op zeven dagen wel ergens in het land sneeuw en dat is minder dan de elf sneeuwdagen die gebruikelijk zijn in de eerste maand van het jaar.

Op 26 januari kwam het tot ijzel. Ook nu werd code oranje uitgegeven en wel voor de provincies Gelderland, Noord-Brabant en Limburg.

Eerste te sombere maand in een jaar tijd

De zon was deze maand niet heel vaak te zien. Gemiddeld over het land scheen de zon 64 uur tegen 68 normaal. Daarmee was dit de eerste (iets) te sombere maand in een jaar tijd. Na januari 2022 verliepen alle maanden zonniger dan gebruikelijk. De meeste zonuren waren voor het zuidwesten. In Vlissingen scheen de zon 92 uur en in Wilhelminadorp 83 uur. Vooral in het oosten en zuidoosten was het een sombere maand met slechts 42 tot 48 zonuren. In Arcen scheen de zon 42 uur en in Maastricht 43 uur. Ook in De Bilt was het een sombere maand en scheen de zon 56 uur tegen 67 normaal.

Meer overzichten vind je hier.