De invloed van het weer op dynamische energieprijzen

18 mei 2023, 08:31

Energie

Schommelingen in het weer krijgen een steeds grotere invloed op de opwekking van energie en daarmee op de energieprijzen. Bij contracten op basis van dynamische energieprijzen zijn deze schommelingen direct voelbaar. Hoe dit werkt leggen we uit in dit artikel.

Bij energieleveranciers, zoals Tibber, kun je een contract voor stroom afsluiten op basis van dynamische prijzen. Dit houdt in dat je een stroomprijs betaalt per uur. Door op de juiste momenten stroom te gebruiken of te besparen kan dit jou veel voordeel opleveren. De kunst is de beschikbare stroom op het juiste moment, als er veel aanbod is, te benutten.

Geld toe op zonnige en windrijke momenten

Het aantal zonnepanelen en windmolens neemt in ons land en in heel Europa in rap tempo toe. Hierdoor krijgen schommelingen in het weer steeds meer invloed op de hoeveelheid energie die wordt opgewekt en daarmee op de energieprijzen. Op momenten met veel zon en wind komt het nu al voor dat er stroom over is en mensen met een dynamisch energiecontract urenlang geld toekrijgen op de stroom die ze gebruiken.

Op woensdag 19 april 2023 was in ons land voor het eerst dit jaar sprake van een negatieve stroomprijs gedurende drie uur lang! Het was een zonovergoten dag en het waaide stevig. Daarmee werd in de eerste helft van de middag veel meer energie opgewekt dan de energievraag. Niet alleen het weer in eigen land, maar ook dat in onze buurlanden speelt mee. Op deze dag was ook daar genoeg energie beschikbaar, waardoor de overbodige stroom niet naar onze buurlanden kon worden getransporteerd. Hierdoor werd de stroomprijs enkele uren negatief en kreeg je bij een dynamisch contract 7 cent per kWh toe op je stroomverbruik. Dit moet op zulke momenten het gebruik stimuleren.

Hogere prijs bij somber en windstil weer door laag energieaanbod

Daar staat tegenover dat op grijze en windstille dagen het aanbod van energie veel lager uitvalt en daardoor stijgt de stroomprijs. De stroomprijzen staan ook in verbinding met de gasprijzen. Als er te weinig duurzame stroom is, dan wordt stroom opgewekt door gas te verstoken. Ook wordt op zulke dagen meer stroom opgewekt door kolencentrales.

Op 5 april 2023 werd zowel in Nederland als in Duitsland erg weinig windenergie opgewekt en hierdoor viel de stroomprijs 40% hoger uit dan wat normaal is in deze tijd van het jaar.

Kou en hitte verhogen de energievraag

Bewolking en wind spelen dus een grote rol in de hoeveelheid beschikbare energie, terwijl kou en hitte juist sterk de energievraag beïnvloeden. Wanneer het kouder is dan gemiddeld gaat het gasverbruik omhoog en stijgen de gasprijzen. Maar indirect beïnvloedt dit ook de stroomprijzen. Dit komt doordat het opwekken van stroom met gas duurder wordt en het verwarmen van huizen en bedrijfspanden ook meer stroom kost.

Ook speelt mee op welke schaal het koude weer voorkomt. Is het in grote delen van Europa koud dan heeft dit een groter effect op de prijzen, dan wanneer het alleen in Nederland koud is. Zelfs de situatie in de VS en Azië speelt hierin mee. Als de globale gasvraag hoog is gaan ook de stroomprijzen omhoog.

De Tibber Pulse geeft je volledig inzicht in je stroomverbruik en laat dit zien in de Tibber app.
De Tibber Pulse geeft je volledig inzicht in je stroomverbruik en laat dit zien in de Tibber app.

Tijdens hittegolven stijgt het stroomverbruik juist flink door het gebruik van airco’s om woningen te koelen. En het rendement van zonnepanelen valt op hete en zonnige dagen wat lager uit, dan op zonnige en koude lentedagen. Dezelfde hoeveelheid zonuren levert op een frisse meidag met temperaturen van 10 graden 10% meer op dan op een hete julidag met 30 graden. Vaak gaat heet weer ook gepaard met relatief weinig wind.

Lees ook: Bij dit weer wekken je zonnepanelen de meeste energie op

Tot slot spelen natuurlijk ook politieke factoren zoals subsidies en inkoopbeleid, maar ook geopolitieke factoren zoals oorlogen en de strategie van Opec, een grote rol in de ontwikkeling van onze energieprijzen. Maar ook storingen in de energievoorziening kunnen de invloed van het weer op de energiekosten versterken.

Zo hadden in de eerste helft van december zowel Noord-Amerika, Europa en Azië met veel kouder weer dan normaal te maken en tegelijkertijd was er sprake van uitval van kerncentrales in Frankrijk, waardoor er een lager energieaanbod was. Ongeveer de helft van de kerncentrales in Frankrijk was inactief door onverwacht onderhoud, wegens corrosie in de centrales. Er wordt dan uitgeweken naar kolen en gas, waardoor de vraag naar fossiele brandstof groter wordt en de prijs wordt opgedreven.

Benut de momenten met veel duurzame energie

Heb jij een dynamisch energiecontract of overweeg je daarnaar over te stappen? Dan is het belangrijk dat je de momenten dat er veel duurzame energie beschikbaar is goed weet te benutten. Onze weersverwachting voor jouw locatie kan jou hierbij helpen en daarnaast publiceren we twee keer in de week een speciaal energieweerbericht. Stroomleverancier Tibber geeft je bovendien inzichten en analyses in hun app van de voorbije dagen en geeft wekelijks een voorspelling van de verwachte stroomprijzen voor de komende dagen, zodat jij jouw stroomverbruik zoveel mogelijk kan afstemmen op de juiste momenten.

Voorbeeld Tibber dynamische prijzen benutten
Voorbeeld Tibber dynamische prijzen benutten

In de zomer zijn de schommelingen sterker dan in de winter, doordat de zon dan een grotere rol speelt in het energieaanbod. Toch is het zowel in de zomer als in de winter zinvol je energieverbruik af te stemmen op de momenten met veel beschikbare energie. Dit kan je bijvoorbeeld doen door je wasmachine te draaien op de zonnigste dagen van de week. En dan doe je dit natuurlijk bij voorkeur op de zonnigste uren van de dag en wie weet krijg je dan zelfs geld toe.

Tegelijk kun je op de duurdere momenten ook bezuinigen door de energie van zon en wind letterlijk te benutten, door bijvoorbeeld buiten de was te drogen of zonnestralen het huis te laten verwarmen. En in de zomer kan juist zonwering en het op de juiste momenten openen en sluiten van de ramen het gebruik van airco’s beperken.

Bron: Tibber, Weeronline

Jaco van Wezel

Jaco van Wezel

Meteoroloog en redacteur

Weernieuws-onderwerpen

Kies een onderwerp om meer te weten te komen over het weer…

Nieuwsoverzicht

Weeronline nieuwsbrief

Ontvang wekelijks de leukste nieuwtjes en weetjes over het weer

Gratis inschrijven