Dit is de invloed van La Niña op het weer in Nederland

Weerfenomeen La Niña is sinds het einde van de zomer van 2021 al actief (dat is bijzonder lang) en zal waarschijnlijk tot en met het einde van deze winter aanhouden. Hierdoor blijft er grote kans op natuurrampen rond de evenaar. In dit artikel vertellen we jou of La Niña ook het weer in Nederland beïnvloedt.

La Niña is een versterking van het gebruikelijke weer. De passaatwinden rond de evenaar waaien krachtiger dan gebruikelijk. Gebieden rond de evenaar die normaal nat zijn worden hierdoor nog natter en droge gebieden worden nog droger. Ook ontstaan meer orkanen. Volgens de MetOffice veroorzaakt La Niña een grotere kans op nat weer in Engeland aan het einde van de winter.

Meestal vindt La Niña plaats tijdens de late herfst en in de winter op het noordelijk halfrond. Het is dan ook de tegenhanger van El Niño, wat Kerstkind betekent. Bij El Niño keert de normale situatie om. Natte gebieden worden droger en droge gebieden natter. Beide fenomenen pieken meestal rond Kerst.

Welke gebieden geraakt worden door beide natuurfenomenen en hoe dit werkt lees je in de artikelen: Wat is La Niña? en Wat is El Niño?

Invloed van La Niña op het Nederlandse weer

La Niña beïnvloedt vooral het weer in de landen rondom de evenaar, maar ook elders op de wereld raken normale patronen verstoord. De effecten van La Niña op het weer in Nederland zijn beperkt, maar er is wel degelijk een verband met het weer in de lente. Gemiddeld over de laatste 150 jaar is het in het voorjaar na een La Niña droger. De kans op een nat voorjaar neemt na een La Niña volgens het KNMI af van 33 naar 20 procent.

De natuurlijke grilligheid van ons zeeklimaat speelt echter een grotere rol en de laatste tien jaar is de lente gemiddeld sowieso droger geworden. Die droge lentes vonden soms ook plaats in jaren zonder een voorafgaande La Niña. Zo was het in 2020 recordzonnig en uitzonderlijk droog, met zelfs een recordgroot neerslagtekort. In 2021 verliep de lente, ondanks een voorafgaande La Niña nat en koud. Wel was het vrij zonnig.

Na de La Nina van 2021-2022 (die nog steeds gaande is) volgde de op één na zonnigste lente ooit gemeten en ook was het droog en iets te zacht.

Droogte in mei 2020. Foto: Ben Saanen.

Afgelopen tien jaar werd La Niña meerdere keren gevolgd door een droge lente

De voorgaande La Niña vond plaats in de herfst en winter van 2017-2018. Er volgde in Nederland een extreem warme en zonnige lente. De neerslaghoeveelheid was vrij normaal met gemiddeld over het land 186 mm tegen 173 normaal. Ook in de herfst van 2016 en het eerste deel van de winter van 2016-2017 was een La Niña gaande. De daaropvolgende lente was zeer warm, zeer zonnig en zeer droog met gemiddeld 129 mm regen.

In 2010 en 2011 trad de krachtigste La Niña van de laatste tien jaar op. Er volgde in Nederland een uitzonderlijk zonnige, warme en droge lente. Na een neutrale situatie in de zomer van 2011 kwam het tot een minder krachtige La Niña in de herfst en winter van 2011-2012. Het voorjaar van 2012 verliep vervolgens in Nederland ook iets zonniger, warmer en droger dan normaal.

Conclusie: kans op relatief droge lente dit jaar groter dan normaal

De kans op een normale tot droge lente is groot, maar dit biedt geen garanties. In het verleden verliepen lentes na een La Niña soms toch nat en koud. Wat betreft is het afwachten hoe de lente van 2023 exact zal verlopen, maar op basis van de statistiek mogen zon-liefhebbers hopen op een zonnige en droge lente.

Gemiddeld, over de periode 1991-2020, valt in de lente 154 mm. Deze neerslag kan tot stand komen door langdurige lichte regen of door kortdurende heftige regen- en onweersbuien. Een drogere lente zal overigens in beide gevallen meer droge momenten betekenen, maar het lentegevoel is wel totaal anders.