Terugblik oktober 2023: uitzonderlijk zacht en nat

De maand oktober was de op vijf na zachtste oktobermaand ooit gemeten in De Bilt. De gemiddelde temperatuur komt uit op 13,2 graden tegen 10,9 normaal. Daarmee is het de vierde zeer warme maand van het jaar met een temperatuurafwijking van tenminste 2 graden. Ook was de maand uitzonderlijk nat met gemiddeld over het land 161 millimeter tegen 84 normaal. In De Bilt viel met 218 mm een recordhoeveelheid regen. Wat zonneschijn betreft was het een iets te sombere maand.

De warmste oktobermaand blijft die van 2001 met gemiddeld 14,2 graden. De eerste 10 dagen van deze maand waren wel recordwarm met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van 16,6 graden. Het vorige record werd met 1,6 graden gebroken, want dat stond op 15,0 graden en werd gemeten in 2001.

De Bilt zeven warme dagen, landelijk tien

In De Bilt werden in de eerste helft van de maand zeven warme dagen genoteerd met een maximumtemperatuur van 20 graden en meer. Op de meetpunten Westdorpe, Gilze-Rijen en Ell werden zelfs tien warme dagen genoteerd. Een record is dat niet, want in oktober 1921 noteerde Maastricht zestien warme dagen. Normaal komt het in De Bilt tot twee warme dagen, in het zuiden zijn drie warme dagen de norm.

De warmte hield aan tot en met 13 oktober met maxima in De Bilt van 17 tot 24 graden. Tijdens de nachten lag het kwik in deze periode tussen 11 en 15 graden. De hoogste temperatuur in De Bilt was 23,6 graden en werd op zowel 1 als 2 oktober gemeten. Op 2 oktober werd ook de hoogste temperatuur van het land genoteerd. In Maastricht werd het 26,1 graden. Op 13 oktober werd een recordreeks dagen genoteerd met 15 graden en meer in De Bilt.

Lees ook: Dit weer is normaal in oktober

Tweede helft oktober redelijk normale temperaturen

Sinds 14 oktober was de temperatuur redelijk normaal voor de tijd van het jaar. Overdag was het vaak 11 tot 15 graden, in de nachten kwam het kwik vaak onder 10 graden uit. Op 15 oktober werd het voor het eerst sinds 2 mei nergens in het land meer 15 graden of meer.

Tot nachtvorst is het nog niet gekomen, want de laagste temperatuur was 0,8 graden. Deze waarde werd gemeten op 16 oktober in het Limburgse Ell. Aan de grond is wel de eerste vorst gemeten. In de avond van 15 oktober daalde de temperatuur op het meetpunt Deelen op klomphoogte naar -0,2 graden. In de daaropvolgende nacht daalde de temperatuur ook in Ell bij de grassprietjes tot onder nul. Het werd -1,1 graden.

Kletsnatte maand

Met gemiddeld over het land maar liefst 161 mm tegen 84 normaal was oktober een kletsnatte maand. Alleen in 1932 en 1998 verliep oktober gemiddeld over het land nog natter. In 1932 viel 177 en in 1998 172 mm. In De Bilt viel 218 mm en dat is een record. Sinds het begin van de metingen in 1906 is in De Bilt in oktober niet zo veel regen gevallen. Het record stond op 193 mm, gemeten in oktober 1932.

Het natst was het deze maand in de provincies Zuid-Holland en Utrecht. Ook in het noordelijk kustgebied en op de Waddeneilanden was het kletsnat met op veel plaatsen 175 mm en meer. Het natst was het op Vlieland met 221 mm. In Honselersdijk viel zelfs 217 mm. Een record is dat niet, want de meeste oktoberneerslag viel in 1998. Toen noteerde het meetpunt Hoogeveen maar liefst 291 mm. Het droogst was het in Limburg met op veel plaatsen zo’n 75 tot 100 mm.

Sombere maand in zonnig jaar

Het jaar heeft inmiddels de normale hoeveelheid zonuren te pakken. Normaal schijnt de zon van 1 januari tot en met 31 december 1774 uur. Tot dusver staat de jaarsom op 1810 uur. In oktober scheen de zon 111 uur tegen 120 uur normaal. Daarmee is de verdeling tussen zonnige en sombere maanden dit jaar precies gelijk: vijf om vijf.

Het zonnigst was het in het zuiden van het land. In Maastricht en in Vlissingen scheen de zon 132 uur. Verder naar het noorden was het een stuk somberder. In De Bilt werden 101 zonuren genoteerd, maar in het noorden bleef het aantal zonuren onder de 100. Op de Waddeneilanden en langs de noordkust scheen de zon 90 tot 92 uur.

Meer overzichten vind je hier.