Winter was nat, iets te somber en zeer zacht

weerfotowinteroverzicht-1280x600

De winter van 2019-2020 was niet alleen de op één na zachtste sinds 1901, het was ook een natte winter. Vooral in februari viel veel regen met gemiddeld over het land meer dan 140 millimeter. Het aantal zonuren was heel normaal. Deze winter kwam het vaak tot storm. Maar liefst vijf keer werd tenminste windkracht 9 gemeten.

December was een zonnige maand met in totaal 74 uur zon tegen 49 normaal. Daarmee was december de op drie na zonnigste decembermaanden sinds 1906. Het zonnigste was Lauwersoog met 85 uur zon. In het zuidoosten was de zon het minst te zien met in Arcen 56 uur zon.

In januari was het vaak mistig. De Bilt noteerde tien dagen met mist. De meeste mistdagen waren voor Deelen (nabij Arnhem) en Woensdrecht met beide twaalf dagen. Het was dan ook een sombere maand, want de zon scheen gemiddeld over het land 49 uur tegen 62 normaal. Terschelling was het somberst met slechts 33 uur zon, in Vlissingen scheen de zon 70 uur.

Februari had met 72 uur tegen normaal 85 uur ook minder zonuren dan gebruikelijk. De gehele winter had in totaal 195 uur zon tegen 196 normaal.

Zon-winter

Natte februari veroorzaakt natte winter

Met gemiddeld over het land 63 millimeter tegen normaal 79 mm was december een droge maand. Ook januari was met 53 mm tegen normaal 73 mm droog, maar een kletsnatte februari met gemiddeld 142 mm tegen normaal 53 mm zorgde uiteindelijk voor een natte winter. De winter had in totaal 267 millimeter neerslag tegen 207 normaal.

Neerslag-winter

Elke wintermaand in top tien warmste

Het was de hele winter relatief warm. December had een gemiddelde temperatuur van 5,8 graden tegen 3,7 normaal. Deze temperatuur was goed voor een negende plaats in warmste decembermaanden ooit. Ook januari was duidelijk te zacht met gemiddeld 6,1 graden tegen 3,1 normaal. Dat leverde een vierde plaats op. Februari was goed voor een tweede plaats met 7,2 graden tegen 3,3 normaal.

Temp-Winter

Het is dan ook niet vreemd dat deze winter bijna recordzacht de boeken inging met een gemiddelde temperatuur van 6,4 graden tegen 3,4 graden normaal. Alleen de winter van 2006-2007 was met 6,6 graden nog zachter. Officiële ijsdagen, waarop het de hele dag vriest in De Bilt, kwamen niet voor. Dat gebeurde slechts negen keer eerder. De vorige keer dat het niet tot een officiële ijsdag kwam was in de winter van 2015-2016. Daarnaast zijn er nog drie andere jaren uit deze eeuw waarop een officiële ijsdag uitbleef. Voor de jaren ’80 van de vorige eeuw kwam het slechts drie keer niet ijsdag in De Bilt.

Winter-temperatuur-per-dag

De winter telde slechts 15 vorstdagen (minimumtemperatuur onder nul) in De Bilt, waar 38 vorstdagen gebruikelijk zijn. Alleen in de winter van 2013-2014 vroor het met 10 vorstdagen nog minder vaak. In de winter van 2006-2007 vroor het net als nu 15 keer.

Voor vijfde keer sinds 1901 geen officiële matige vorst

Van officiële matige vorst was voor de vijfde keer in de meetgeschiedenis geen sprake. De laatste keer dat we het zonder temperaturen onder -5 in De Bilt moesten stellen was in de winter van 2013-2014. Normaal vriest het er elf keer matig. De laagste temperatuur in De Bilt werd genoteerd op 28 december met -3,4 graden. Alleen in 2013-2014 was de laagste temperatuur van de winter nog hoger: -3,1 graden.

Er is nog nooit een winter geweest waarin het nergens in ons land matig vroor, maar dat scheelde dit jaar niet veel. In Maastricht kwam het 21 januari als enige tot matige vorst met -5,4 graden. Ook kwam het alleen in het Limburgse Ell tot een lokale ijsdag. Op 21 januari werd het er maximaal -0,1 graden. Bijna was dit eerste winter zonder een lokale ijsdag.

Winter-zacht-met-veel-wind

Winter werd het niet, wel kwam het tot winterstormen. Foto: ANP

Warmste 31 januari en 16 februari ooit gemeten

Het kwam deze winter tot twee datum-warmterecords. Zo was het met 12,5 graden in De Bilt officieel de warmste 31 januari ooit gemeten. Op 16 februari werden de hoogste temperaturen van deze winter genoteerd. Terwijl storm Dennis over ons land trok was het absurd zacht met lente-temperaturen. Met 16,7 graden in De Bilt was het de warmste 16 februari ooit gemeten en in het Limburgse Arcen werd het zelfs 18,3 graden.

Opvallend is dat het deze winter vaak flink waaide. December had op 9 december een uurgemiddelde windkracht 9 en dat was de eerste winterstorm. In januari werd geen stormkracht genoteerd, maar in februari juist wel. Op drie van de vier zondagen kwam het tot tenminste windkracht 9 en op zondag 9 februari veroorzaakte zware storm Ciara gemiddeld windkracht 10 op Vlieland met zelfs even korte tijd windkracht 11. Ook op 11, 16 en 23 februari kwam het tot storm. In totaal werden deze winter vijf stormen genoteerd.

Weeralarm bij jaarwisseling

Als gevolg van rook door vuurwerk ontstond zeer dichte mist met plaatselijk zichten van minder dan 10 meter. Hiervoor gold code oranje en in het noorden code rood. Tijdens storm Ciara op 9 februari werd code oranje afgegeven voor zeer zware windstoten. Verder gold vaak een waarschuwing voor mist en gladheid.

Foto: Jolanda Bakker