Zo warm worden onze winters door klimaatverandering

26 november 2023, 11:16

Klimaatverandering
Sneeuwpret. Foto: Ditty Gerrits

IJskoude dagen, wekenlang op de schaats en soms zelfs een Elfstedentocht. Al deze zaken waren typisch voor de Nederlandse winter, maar lijken nu te verdwijnen. Door klimaatverandering wordt de winter namelijk steeds warmer. Maar hoe warm worden onze winters en wat is het daadwerkelijke effect van klimaatverandering op de winter?

Misschien herinner jij de winter van 1963 nog, of heb je weleens van deze barre winter gehoord. Op een paar dagen na lag de temperatuur vrijwel constant onder nul en was het ijskoud. Sneeuwstormen bedolven huizen, de grote rivieren vroren dicht en vanwege ijsbergen op de Waddenzee waren de eilanden niet meer bereikbaar. 1963 was in die tijd niet het enige jaar met ijzige kou. Zo behoren ook de winters van de jaren 40 tot de meest barre uit de meetgeschiedenis.

Dergelijke winters zijn nu ondenkbaar. Sinds de jaren 60 is de gemiddelde wintertemperatuur maar liefst 2 graden gestegen! Het aantal dagen met vorst is sterk afgenomen en wanneer het vriest is het veel minder koud dan vroeger.

Halverwege de vorige eeuw kende Nederland gemiddeld 47 dagen met een minimumtemperatuur beneden het vriespunt, zogenaamde vorstdagen. Nu is dat aantal ongeveer 34.

Ook het aantal ijsdagen is afgenomen van circa 13 naar 8 nu. Het opwarmende klimaat heeft ook gevolgen voor de hoeveelheid sneeuwdagen. In de jaren 80 sneeuwde het gemiddeld 33 dagen. Nu gebeurt dat gemiddeld op 19 dagen. En let wel dit zijn dagen waarop minstens een vlokje sneeuw wordt gezien. De echte dagen dat het wit kleurt zijn nog veel lager.

Winter wordt nog veel warmer door klimaatverandering

Nu al zijn de gevolgen van het opwarmende klimaat groot. Planten en dieren die niet in Nederland thuishoren overleven de zachte winters met gemak. Het hooikoortsseizoen begint veel eerder en op het platteland is een ware muizenplaag gaande. Omdat het klimaat blijft opwarmen zullen de gevolgen alleen maar groter worden. De winter verdwijnt en maakt plaats voor een maandenlange herfst.

Volgens de klimaatscenario’s van het KNMI blijft het aantal vorstdagen, ijsdagen en dagen met strenge vorst komende decennia afnemen. In het slechtste geval vriest het aan eind van deze eeuw nog maar op 10 dagen in De Bilt. IJsdagen worden zeldzaam met 0 tot 1 dag per jaar en strenge vorst komt mogelijk helemaal niet meer voor.

Ook de kans op een Elfstedentocht neemt alsmaar verder af. Nu is de kans op de ‘Tocht der Tochten’ nog 8%, na 2050 is die kans verwaarloosbaar klein.

Sterke opwarming poolgebied

Dat ijskoude periodes in Nederland bijna niet meer voorkomen heeft te maken met de sterke opwarming van het noordpoolgebied. Regio’s boven de poolcirkel warmen namelijk veel sneller op dan gebieden rond de Evenaar of op onze breedtegraad. Wanneer het lukt om de toename van de gemiddelde wereldtemperatuur te beperken tot 2 graden, zoals is afgesproken in het Parijsakkoord, warmt de Noordpool alsnog met ruim 4 graden op.

Wanneer bij ons een noordoostenwind waait, levert dat dus minder koud weer op dan vroeger. De lucht in Scandinavië en Rusland is immers flink opgewarmd.

Zo ziet de winter van de toekomst eruit

Bereid je voor op zes maanden herfst! De winter van de toekomst is namelijk zacht en wisselvallig. Vorst komt zelden voor en schaatsen zal hooguit op schaatsbanen kunnen. Sneeuw blijft vrijwel nooit meer liggen en als het sneeuwt is meestal sprake van natte sneeuw. Het is vaker lenteachtig met temperaturen die geregeld boven 15 graden uitkomen. Zelfs in december en januari kan het 20 graden worden, iets dat nu nog nooit gebeurd is. Kortom, de winter zoals we die nu kennen is aan het verdwijnen.

Lukt het dit jaar wel met de winter? Volg dan ons weerbericht.

Vind je dit soort berichten interessant? Schrijf je dan in voor de gratis Weeronline nieuwsbrief.

Yannick Damen

Yannick Damen

Meteoroloog

Weernieuws-onderwerpen

Kies een onderwerp om meer te weten te komen over het weer…

Nieuwsoverzicht

Weeronline nieuwsbrief

Ontvang wekelijks de leukste nieuwtjes en weetjes over het weer

Gratis inschrijven