Zo ontstaat dauw!

In een nacht met brede opklaringen en weinig wind kan het flink afkoelen. Na zo'n nacht zie je vaak dat alles buiten bedekt is met kleine druppeltjes. Deze dauw ziet er op gras vaak prachtig uit. In dit artikel vertellen we je hoe dauw ontstaat en waarom dit juist tijdens koude, heldere en windstille nachten gebeurt.

Het is allereerst belangrijk om te begrijpen dat een stof zoals water kan voorkomen in drie vormen: gas, vloeistof en vast. De lucht bevat waterdamp (gas) en wanneer deze waterdamp wordt omgezet in druppeltjes (vloeistof) spreken we van condensatie.

Het punt waarop het tot condensatie komt wordt bepaald door de temperatuur en de hoeveelheid vocht in de atmosfeer. Hoe kouder de lucht des te minder waterdamp de atmosfeer kan bevatten.

Lees ook: Dit is waarom het in de herfst zo vaak mistig is?

Tijdens koude, heldere en windstille nachten kan de lucht sterk afkoelen en daarmee ‘past’ er minder waterdamp in de atmosfeer. De hoeveelheid vocht in de lucht blijft tijdens het afkoelen hetzelfde en daardoor raakt de lucht uiteindelijk overvol met waterdamp. Op het moment dat er te veel waterdamp in de lucht zit treedt condensatie op.

Dauwdruppeltjes op gras. Foto: Jannes Wiersema.

De overtollige waterdamp wordt omgezet in druppeltjes. Deze zetten zich vooral af op koude voorwerpen, zoals autoruiten en grassprietjes. Dit komt doordat deze koude voorwerpen de lucht eromheen nog net wat sterker laten afkoelen, waardoor er condensatie optreedt.

Lees ook: Hoe ontstaat mist?

Rijpvorming in de winter

Wanneer de condensatie in de winter plaatsvindt bij temperaturen onder het vriespunt wordt de waterdamp direct omgezet in ijs (vaste vorm). We spreken dan niet meer van dauw, maar van rijp. Dit levert vaak een prachtig berijpt landschap op en wit ijslaagje (wat makkelijk weg te krabben is) op je autoruiten. Ook op wegen kan rijpvorming optreden, waardoor het glad kan worden.

Zowel op wegen als op autoruiten kan ook eerst dauwvorming plaatsvinden bij temperaturen boven het vriespunt. Als het dan vervolgens alsnog gaat vriezen ontstaat vaak een vervelend doorzichtig ijslaagje. Dit ijs krijg je moeilijker van je autoruiten dan het condensatie-ijs.

Lees ook: Wanneer is het glad op de weg?