Is de winter verschoven naar maart?

In maart kan het zo koud worden dat het lijkt alsof de winter is verschoven. Maar is dat ook zo? Deze vraag stellen veel mensen zich de afgelopen jaren en in dit artikel kun je lezen dat die gedachte helemaal niet zo vreemd is. Er is wel een verschil tussen hoe we kou beleven en de statistieken.

Het klimaat verandert langzaam en wordt warmer. Omdat de ene winter de andere niet is, wordt het heel lastig om het verloop van de winter toe te schrijven aan de klimaatverandering. Veel mensen hebben het idee dat de winters van de afgelopen jaren niks voorstellen. En als het in maart flink koud is lijkt het alsof het winterseizoen is verschoven.

Winter is nog steeds winter

Januari en februari zijn de wintermaanden bij uitstek en de gemiddelde temperatuur is nog steeds lager dan in maart. Op basis hiervan kun je dus niet zeggen dat de winter is verschoven. Af en toe komt het wel voor dat het in maart kouder is dan in januari of februari.

Grafiek temperatuur de bilt januari februari maart

Januari is de afgelopen decennia wel warmer geworden. In de klimaatperiode 1981-2010 was de gemiddelde temperatuur 3,1 graden en dat is in de periode 1991-2020 toegenomen naar 3,6 graden. Vanaf 2000 was de gemiddelde januaritemperatuur zelfs 3,9 graden.

Ook februari heeft een hogere klimaatnormaal, deze steeg van 3,3 graden naar 3,9 graden. Sinds het begin van deze eeuw was het in februari gemiddeld 4,3 graden.

Maart is wel warmer geworden, maar minder dan januari en februari. In de periode 1981-2010 was het gemiddeld 6,2 graden en in de periode 1991-2020 werd het gemiddeld 6,5 graden. Opvallend is dat maart sinds de eeuwwisseling niet warmer is geworden. Van 2000 tot 2022 was het in maart gemiddeld 6,4 graden in De Bilt. Het verschil tussen de lente en de winter is dus kleiner geworden.

Maart kouder dan winter

Koud weer duurt vaak korter dan een maand. Een korte koude periode, gevolgd door een periode met juist hogere temperaturen binnen dezelfde maand wordt gecompenseerd en valt hierdoor niet op in een maandgemiddelde. Door maanden op te delen in perioden van 10 dagen (decaden) kunnen we kijken hoe de temperatuur zich binnen een maand ontwikkelt. Maar ook dan blijken koude perioden in de eerste twee maanden van het jaar meestal kouder te zijn dan die in maart. Wel lijken de koude perioden in maart vaker op de koude perioden in de winter dan je op basis van de maandgemiddelden zou verwachten.

gemiddelde temperatuur koudste decaden de bilt

Waar komt dan het gevoel vandaan dat het in maart kouder is dan in de winter? Waarschijnlijk heeft dit te maken met de warmere perioden in de winter. Koude perioden in maart zijn sinds 2010 vaak kouder dan de warme perioden in de winter en liggen in de helft van de jaren dicht in de buurt van gemiddeld winterweer of zijn zelfs kouder. Als na perioden met zacht winterweer de temperatuur in maart niet omhoog, maar juist flink omlaag gaat kan het inderdaad lijken dat de winter is verschoven.

gemiddelde temperatuur warmste versus koudste decaden de bilt

Klimaatverandering laat niets heel van de winter

Januari en februari zijn door de klimaatverandering sterker in temperatuur gestegen dan maart. Ook in de toekomst zal juist de winter hier last van hebben. Maart gaat hierdoor steeds meer op de winter lijken, maar eigenlijk lijkt de winter steeds meer op maart.

Lees wat er in de toekomst gebeurt met de winter.