Dit is waarom de wind bij ons vaak uit het zuidwesten komt

Nederland heeft een gematigd zeeklimaat en dat heeft een reden. De wind komt bij ons vaak uit het zuidwesten en blaast dan milde lucht vanaf de Noordzee over ons land. Maar hoe komt het eigenlijk dat de wind zo vaak uit het zuidwesten komt? In dit artikel kom je het te weten.

Altijd die stevige zuidwestenwind, het kan een fietstochtje door de polder tot een ware bikkeltocht maken. De zuidwestenwind is echt typisch voor het Nederlandse klimaat en voor vrijwel alle landen op onze breedtegraad. Tussen ongeveer 30 graden noorderbreedte en 60 graden noorderbreedte is de zuidwestenwind dominant. Nederland bevindt zich op ongeveer 52 graden noorderbreedte.

Zuidelijker tussen de evenaar en 30 graden noorderbreedte is de dominante windrichting compleet anders. In die gebieden is de wind voornamelijk noordoostelijk. Dit worden ook wel de passaatwinden genoemd. Bijvoorbeeld op de Canarische Eilanden zul je merken dat de wind vaak uit het noordoosten komt. Maar hoe komt het nou eigenlijk dat de wind bij ons vaak uit het zuidwesten komt en in de Sahara uit het noordoosten?

Aan zee levert de wind ook hoge golven op. Foto: Anneke van den Dries.

Alles draait om balans

Wind is eigenlijk niets anders dan de verplaatsing van luchtdeeltjes. Maar waarom gaan die luchtdeeltjes aan de wandel? Dat heeft alles te maken met de zogenaamde energiebalans. De zon warmt de gebieden rond de evenaar veel sterker op dan noordelijk gelegen gebieden zoals de Noordpool. Dat komt doordat de zonnestralen rond de evenaar loodrecht op de aarde schijnen en op de Noordpool juist schijn. De zon is rond de evenaar zo krachtig dat er een overschot aan energie ontstaat. Op de Noordpool is juist het omgekeerde gaande. Daar is de zon niet krachtig genoeg en ontstaat een tekort aan energie. Stel je voor dat dit proces eeuwig door zou blijven gaan. De evenaar zou dan blijven opwarmen tot oneindig hoge temperaturen, terwijl de Noordpool oneindig koud wordt.

Onze planeet zoekt van nature een evenwicht. De aarde is natuurlijk geen levend wezen, maar natuurkundige processen zorgen ervoor dat alles in balans is. Om dat evenwicht te bereiken en de evenaar dus niet oneindig heet te laten worden gaat lucht stromen naar koudere gebieden, richting de polen dus. Je zou dus zeggen dat de wind dan altijd uit het zuiden komt. Dat dit niet het geval is komt door de draaiing van de aarde, waardoor de wind op het noordelijk halfrond begint af te wijken naar rechts. Je krijgt dus een zuidwestenwind.

Lees ook: Zo ontstaat wind

Globale atmosferische circulatie. Afbeelding: Adobe Stock / Designua

Maar waarom komt de wind dan niet overal uit het zuidwesten?

Dat de wind niet overal en altijd zuidwestelijk is, heeft met twee dingen te maken. Ten eerste is er in onze atmosfeer niet één zuid-noord gerichte stroming van energie en lucht, maar zijn er per halfrond drie zogenaamde ‘cellen’ die als een soort lopende band werken. Ze werken in tegengestelde richting. In de ene cel is de wind aan de grond bijvoorbeeld zuidelijk en op hoogte noordelijk. In de andere cel is dit precies andersom.

Ten tweede veroorzaakt het aardoppervlak met zijn bergen en heuvels allerlei verstoringen in de atmosfeer. Dit zorgt ervoor dat de wind lokaal uit een andere richting kan komen, maar een grote bergketen heeft ook grote invloed op het weer over de hele wereld.

Veel wind in de zomer. Foto: Ton Wesselius

Het klinkt misschien gek, maar ons weer wordt ‘gemaakt’ in de Rocky Mountains. Deze bergketen in de Verenigde Staten verstoort als het ware de zuidwestenwinden en creëert daardoor allerlei wervels. Deze groeien uit tot de hoge- en lagedrukgebieden die wij kennen. Met een stevige westenwind hoger in de atmosfeer worden deze naar ons geblazen. Rondom zo’n hoge- of lagedrukgebied kan de wind uit verschillende richtingen komen. Omdat we over het algemeen vaker met lagedrukgebieden te maken hebben die over de Britse Eilanden en Scandinavië trekken is de wind meestal zuidwest.

Weten of we komende tijd met een zuidwestenwind te maken krijgen? Lees dan ons meest uitgebreide weerbericht van Nederland.