Dit is de invloed van het weer op bosbranden

03 juni 2023, 07:10

Bosbranden
Bosbranden. Foto: Adobe Stock / bruno ismael alves

Bosbranden kunnen in korte tijd veel schade aanrichten. In grote delen van de wereld komen ze steeds vaker voor en nemen ook in omvang toe. Ook in Nederland zijn er vooral in de lente en zomer regelmatig bos- en natuurbranden. Welke invloed het weer en klimaatverandering hebben op bosbranden lees je in dit artikel.

Bosbranden kunnen op veel manieren ontstaan. Een natuurlijke oorzaak is blikseminslag, maar vaak is de mens de aanstichter. Bijvoorbeeld een barbecue, een kampvuur of een kapotte elektriciteitskabel kunnen bosbranden veroorzaken. En natuurlijk ook de beruchte ‘weggegooide sigaret’. Soms wordt een bosbrand opzettelijk veroorzaakt. Dit kan puur uit sensatie zijn, maar ook om landbouwgrond te winnen.

Bosbranden en het weer

De kans op bosbranden hangt af van de droogte. Als het langere tijd niet of weinig regent wordt de kans op bosbranden groter. Wind, bewolking en luchtvochtigheid spelen ook een rol. De natuur droogt sneller uit bij zonnig en winderig weer dan bij bewolkt weer met weinig wind en een hoge luchtvochtigheid.

Lees hier alles over droogte.

Tijdens een bosbrand is het weer sterk bepalend voor de ontwikkeling van de bosbrand. Vooral de wind is cruciaal. Een bosbrand is vaak goed te bestrijden als er weinig wind is, maar bij een krachtige wind verspreidt het vuur zich razendsnel en wordt bestrijden een onmogelijke opdracht. Het doel verandert dan van het blussen van de hele bosbrand naar het beschermen van woningen en mensenlevens.

Regenbuien kunnen bosbranden blussen. Bij omvangrijke bosbranden helpt een lokale bui niet veel, maar grootschalige en aanhoudende regen natuurlijk wel.

Gevolgen van bosbranden voor het weer

De rook van bosbranden kan het zonlicht temperen. Dit geldt zeker vlakbij de bosbranden, maar bij grote bosbranden kan dit over lange afstanden gebeuren. In september 2020 trok rook van bosbranden in Californië over Nederland. De zon scheen in de middag melkachtig door de rook en de zonsondergang was vuurrood. In oktober 2017 trok rook van bosbranden in Portugal over ons land. De zon scheen hierdoor veel zwakker en de temperatuur kwam lager uit dan verwacht.

Blussen bosbrand in Spanje. Foto: Adobe Stock / Paco Ayala
Blussen bosbrand in Spanje. Foto: Adobe Stock / Paco Ayala

Gevolgen bosbranden voor het klimaat

Bosbranden kunnen de opwarming van de aarde versnellen. Bij bosbranden komt onder andere het broeikasgas koolstofdioxide (CO2) vrij. In augustus 2020 leverden bosbranden in de wereld evenveel CO2 op als de gewone uitstoot van de Europese Unie.

De jaren na een bosbrand kan een herstellend bos veel CO2 weer opnemen, maar om alle CO2 weer op te nemen moet zo’n bos volledig herstellen. In gebieden in de wereld waar klimaatverandering langere droge perioden veroorzaakt lukt dit vaak niet. Er ontstaat een ander type bos met minder dichte begroeiing of zelfs een graslandschap. Hierdoor wordt beduidend minder CO2 opgenomen dan er vrijkwam. De overgebleven CO2 blijft in de atmosfeer en warmt de aarde op.

Grotere kans op overstromingen na een bosbrand

Bosbranden in bergachtige gebieden veroorzaken nog een ander gevaar. Beboste hellingen kunnen flink wat regenwater opnemen, maar na een allesverwoestende bosbrand lukt dit niet meer. Hevige neerslag kan hierdoor veel sneller de berg afstromen en daarbij ook de losse grond meenemen. Hierdoor kunnen gevaarlijke modderstromen ontstaan.

Lees ook al ons nieuws over bosbranden.

Bron hoeveel CO2 door bosbranden: en.wikipedia.org / The Independent

Johnny Willemsen

Johnny Willemsen

Meteoroloog

Weernieuws-onderwerpen

Kies een onderwerp om meer te weten te komen over het weer…

Nieuwsoverzicht

Weeronline nieuwsbrief

Ontvang wekelijks de leukste nieuwtjes en weetjes over het weer

Gratis inschrijven