Nieuwe jaar begint met kans op parelmoerwolken

In de eerste dagen van 2024 is er een behoorlijke kans op de vorming van zeldzame parelmoerwolken boven ons land. De lucht op 25 kilometer hoogte ligt van 1 tot en met 3 januari rond -80 graden en daardoor kunnen deze kleurrijke wolken ontstaan. Om ze te zien moet het onder in de atmosfeer opklaren, rond zonsopkomst of zonsondergang. Het is nog afwachten of dat gebeurt. Wat dat betreft heb je wat geluk nodig.

Tot en met oudejaarsdag is er nog geen kans op parelmoerwolken in onze omgeving, daarvoor is de lucht op 25 kilometer hoogte (dat is in de ozonlaag) met -70 graden ‘te warm’. Op nieuwjaarsdag stroomt een bel met koudere lucht (-80 tot -84 graden) uit tot over de Britse Eilanden en de Noordzee. Hiermee is de koude lucht dichtbij genoeg om al parelmoerwolken vanuit ons land te kunnen zien.

Op dinsdag 2 januari daalt de temperatuur ook boven ons land tot beneden -80 graden en neemt de kans op parelmoerwolken verder toe. Dit gebeurt slechts eens in de paar jaar in ons land. Ook op 3 januari is de lucht in onze omgeving nog koud genoeg, daarna warmt de lucht in de ozonlaag waarschijnlijk weer op richting -70 graden. Dat is ‘te warm’ voor de vorming van de parelmoerwolken.

Kijken rond zonsopkomst en zonsondergang

Parelmoerwolken zijn alleen te zien rond zonsopkomst en zonsondergang en tijdens de schemerperiode. Om ze te zien moet de zon de parelmoerwolken op 25 km hoogte beschijnen, terwijl het onderin schemerig is. Op 21 december van dit jaar waren de parelmoerwolken in ons land hier en daar ook al te zien geweest en de dagen erna nog veel in Groot-Brittannië. De keer daarvoor met parelmoerwolken in ons land was op 24 en 25 december 2018.

Zijn er opklaringen onder in de atmosfeer?

Om de parelmoerwolken daadwerkelijk te kunnen zien moet het onder in de atmosfeer wel helder genoeg zijn, rondom de zonsopkomst en zonsondergang. Het wisselvallige weer met veel bewolking en buien houdt ook de eerste dagen van 2024 aan, dus van heldere condities is geen sprake. Toch kan het af en toe wel opklaren, het is afwachten of dit precies rond de zonsopkomsten en zonsondergangen gebeurt.

Het ontstaan van parelmoerwolken

Parelmoerwolken ontstaan op 20-30 km hoogte, in de ozonlaag. De ozonlaag bevat nauwelijks vocht. Het kleine beetje vocht dat aanwezig is condenseert pas bij temperaturen beneden -80 graden Celsius. Hierdoor ontstaan dunne wolkenflarden. Doordat de wolken bestaan uit zeer kleine ijskristallen wordt het zonlicht sterk gebroken en ontstaat er een kleurenpracht.

Lees hier meer over wat parelmoerwolken zijn, hoe ze ontstaan en hoe vaak ze voorkomen.