Zo nat en zo droog was het in 2020

14b15f8a-anp-410709479-droogte-1280x600

Droog, droger, droogst was het in 2020, maar ook nat. Het stralende weer van de uitzonderlijk droge lente vervloog aan het begin van de zomer. Zware buien veroorzaakten regionaal wateroverlast, maar de droogte bleef. Eind mei was het neerslagtekort nog nooit zo groot als dit jaar en eind september stond 2020 op de derde plek van droogste jaren. Momenteel is het neerslagtekort nog steeds 123 mm en slechts vijf keer was het nog droger. De verschillen zijn erg groot, want in Ell is het tekort 331 mm en in Den Helder is een overschot van 47 mm.

Dat het weer in ons land per maand sterk kan verschillen weten we, maar 2020 is wel heel grillig. Na de natste februari sinds het begin van de metingen hakte de droogte er in de lente flink in. De zon scheen uitbundig en de grond werd droger en droger. In april daalde het grondwaterpeil en natuurbranden legden natuurgebied de Deurnse Peel voor een groot deel in as. De trend was gezet.

Recorddroogte

April en mei waren bijzonder droog met gemiddeld over het land respectievelijk 11 en 15 mm. Normaal stijgt de hoeveelheid neerslag van 42 mm in april naar 61 mm in mei. In combinatie met een nieuw zonrecord voor april en de op twee na zonnigste mei verdampte veel vocht. Er was sprake van ernstige droogte. Eind mei werd voor de tijd van het jaar het grootste neerslagtekort ooit gemeten.

Mooi weer raakte op

Het idee dat het zonnige en droge weer een keer ‘op’ zou zijn werd in de zomer bewaarheid. In juni hadden we regelmatig met buien te maken en werd het een bovengemiddeld natte maand. Vooral halverwege juni kwam het op enkele dagen tot wateroverlast door stortbuien. Met name in het zuiden en zuidwesten viel deze maand veel regen, op sommige plaatsen bijna 200 mm. Op andere plaatsen viel slechts een kwart of minder van deze hoeveelheid en bleef het onverminderd droog. Door de regionale buien daalde het landelijke neerslagtekort en raakte 2020 van koers om het droogste jaar ooit te worden. Wel behoorde 2020 tot de 5% droogste jaren.

9c170541-neerslag-gemiddeld-jaar

Droogte eind september slechts twee keer nog erger

Vanaf augustus blijft het opvallend droog in het zuidoosten van het land. Terwijl in het noorden en vooral het westen wel regen viel. Eind september was het gemiddeld nog zo droog dat het neerslagtekort eind september 244 mm bedroeg. Alleen in 2018 en in 1976 was het tekort aan het eind van het groeiseizoen nog groter met respectievelijk 300 en 322 mm.

Ook in de natte maand oktober was het in het zuidoosten droog. Toen viel gemiddeld over Nederland 110 mm regen tegenover 83 normaal en nam de landelijke droogte af. In de kustgebieden in het westen en noordwesten viel op grote schaal 130-180 mm. Het Noord-Hollandse Bergen was het met 231 mm het natst. En in Midden-Limburg viel slechts 51 mm. Hierdoor werden de verschillen in het neerslagtekort steeds groter.

6b20fdea-dh-vs-ell

In het westen is op sommige plaatsen het neerslagtekort inmiddels omgezet in een klein overschot. In grote delen van het land is sinds begin april nog steeds meer water verdampt dan er is gevallen. De verschillen zijn het grootst tussen Den Helder en Ell. In Den Helder is in november voor het eerst een overschot ontstaan en is dit de eerste 10 dagen van december toegenomen naar 47 mm. In het Limburgse Ell is de droogte sinds augustus nauwelijks afgenomen en staat de teller nog steeds op een tekort 331 mm.

2020 eindigt met droogte

Aan het eind van de eerste decade van december hebben we landelijk een tekort van 123 mm. Daarmee staat 2020 op de zesde plek in de lijst van droogste jaren. In 2018 hield de droogte nog sterker aan en bedroeg het tekort op 10 december 238 mm. Gemiddeld over het land viel dit jaar in totaal 695 mm neerslag. Dat is veel minder dan de 847 mm die in een gemiddeld jaar valt, maar lang niet zo weinig als in 1924. Toen viel slechts 424 mm neerslag.

Foto: ANP / Robin van Lonkhuijsen

Bekijk hieronder de meest relevante video’s over het weer