Dit is het beste weer om te zeilen

Van de Friese meren tot de Zeeuwse Delta, het is prachtig zeilen in Nederland! Voor een watersport als zeilen is het weer ontzettend belangrijk. En je raadt het misschien al: de wind speelt daarin de hoofdrol. Maar wat is nu eigenlijk de beste windkracht om te zeilen en hoe heeft de wind invloed op je boot? In dit artikel nemen we een diepe duik in de wind en kijken we wat überhaupt het beste weer is om te zeilen.

Je gooit de trossen los, neemt de wind in de zeilen en zoeft als een speer door het water. Je boot gaat een beetje schuin, die spanning, het gevoel van vrijheid, je vergeet even het reilen en zeilen van je leven. Dát is het gevoel wat je wil bereiken en de perfectie schuilt in de wind.

Zeilen in Nederland is genieten! Foto: Hans Harms

Duwtje in de rug? Niet voor zeilers!

Je zou misschien verwachten dat je het hardst vaart met de wind in de rug, maar dat is niet zo. Als je ooit gezeild hebt, dan zul je vast hebben gemerkt dat een wind vanaf de zijkant je de hoogste snelheid geeft. Scheepsbouwers ontdekten dit honderden jaren geleden al en hebben hun boten in de loop der jaren steeds sneller en beter gemaakt.

Skûtsjesilen op een winderige en koele zomerdag. Foto: Albert Thibaudier

Dat je met zijwind het hardst gaat, heeft te maken met het samenspel tussen de wind, het zeil, de boot en het water. Al die factoren bij elkaar zorgen ervoor dat de boot niet zijwaarts, maar voorwaarts wordt gestuwd bij een wind vanaf de zijkant. Overigens zit er een limiet op de snelheid die je kan bereiken. Al zou er een orkaanwind waaien (en daar wil je natuurlijk niet in verzeild raken), op een gegeven moment kan de boot gewoon niet sneller, hoe sterk de boot ook gebouwd is.

Zeilen op zee is een stuk ruiger dan op de binnenwateren van Nederland. Foto: Ria Brasser

Opvallend: uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het verschil in vaarsnelheid bij verschillende windrichtingen minder groot wordt naarmate het harder waait. Op een gegeven moment ga je dus even hard met de wind van achteren als van de zijkant.

Alle zeilen bijzetten

Wat de beste windrichting en -kracht is hangt een beetje af van wat je wil doen met je zeilboot. Hou je van een rustig tochtje, dan is wind van achteren wel relaxt. Wil je juist hard en schuin, dan kan de wind beter van de zijkant komen. Qua windsnelheid zit je altijd goed tussen windkracht 3 en 5. Daaronder is het echt dobberen, terwijl je bij een hardere wind juist figuurlijk alle zeilen moet bijzetten. Ervaren zeilers maken hun zeil bij hoge windsnelheden dan ook kleiner. Daardoor vang je net wat minder wind en blijft het veilig varen.

Bij zonsondergang is het extra genieten op het water! Foto: Henk Straatman

Een spiegeltje

Een zonnige dag is heerlijk als je gaat zeilen. Vaak maakt de wind over het relatief koude water het namelijk voor het gevoel een stuk frisser en kun je de warmte van de zon wel gebruiken. Het enige nadeel van dat prachtige zonnige weer op het water is dat je sneller verbrandt. De zonnestralen weerkaatsen immers van het wateroppervlak naar je huid. Staat er weinig wind en ligt het water er als een spiegel bij, dan komt die weerkaatsing vooral van één kant. Waait het juist hard en zijn er veel grote en kleine golven, dan komt het zonlicht van alle kanten naar je toe. Hoe snel je verkleurt hangt dus ook af van de wind.

Als je het risico op verbranden wil vermijden dan is een bewolkte dag het betere moment om uit te varen. Het nadeel daarvan is wel dat het op dit soort dagen vaak fris is. Veel laagjes kleding bieden dan uitkomst. Het spreekt voor zich dat je op een dag met regen beter niet kan zeilen. Door de regen krijg je het sneller koud en de nattigheid maakt de touwen en het dek glibberig.

Heerlijk zeilweer met zon en stapelwolken. Foto: Jolanda Bakker

Op een dag met onweer in de verwachting kun je best op pad gaan, maar hou dan wel goed het weerbericht, de radar en de lucht in de gaten. Geldt er een waarschuwing voor extreem weer, wacht dan beter tot een dag met minder risico’s. Zorg er altijd voor dat je op tijd terug kan zijn.

Conclusie

Het beste weer om te zeilen is een dag met een matige tot vrij krachtige wind (windkracht 3 tot 5) en zonnige perioden. Het mag best heet zijn, want op het water voelt het gauw koeler aan dan op het land.

Bronnen: Weeronline, Physics Today