Schade door tornado in Zierikzee

Een tornado heeft eerder vanmiddag voor flink wat schade gezorgd in Zierikzee. Er viel één dodelijk slachtoffer en daarnaast raakten negen mensen gewond. Vanaf meerdere kanten is het verschijnsel vastgelegd.

Van zeker vier woningen zijn de daken afgewaaid. Van andere daken werden dakpannen losgerukt. Ook zijn bomen omgewaaid en ruiten gebarsten.

"In meerdere straten in Zierikzee is de schade fors", vat de veiligheidsregio de situatie samen. Zowel de brandweer als ambulances zijn naar de Zeeuwse plaats gestuurd.

Inwoner Douwe Ouwerkerk was thuis om te lunchen toen het gebeurde. "Het voelde alsof de kamer vacuüm werd gezogen, dat was best een heftige gewaarwording", vertelt hij. Vervolgens zag Ouwerkerk op enkele tientallen meters van zijn huis in de historische binnenstad allerlei puin rondvliegen. "Dakpannen, een tuinzwembad, iets dat op een tent leek", somt hij op.

Kruising tussen tornado en waterhoos

Het fenomeen dat is vastgelegd is een kruising tussen een tornado en een waterhoos. Een tornado ontstaat altijd uit een sterk roterende onweersbui, als gevolg van grote verschillen in windsnelheid en windrichting tussen het aardoppervlak en enkele kilometers hoogte. In geval van een waterhoos is juist sprake van een vrij kalme atmosfeer wat wind betreft, maar waarin wel een natuurlijke winddraaiing plaatsvindt. Wanneer daar een sterke bui boven hangt, kan die natuurlijke winddraaiing worden geconcentreerd op één punt, wat ook een hoos kan voortbrengen.

Wat is een tornado?

Een tornado kan je het beste zien als een wervelwind van enkele tientallen tot enkele honderden meters breed. Hij is vaak zichtbaar als 'slurf' onder een bui, doordat waterdamp condenseert in de wervel of doordat materiaal vanaf het aardoppervlak wordt opgetild.

Een tornado ontstaat onder een fikse onweersbui. Er zijn twee belangrijke zaken die de kans op het ontstaan van een tornado groter maken. Er is een flink verschil in wind in de onderste (paar) kilometer nodig. Dit kan zowel in richting als in snelheid zijn. Daarnaast moet de wolkenbasis (de hoogte van de onderkant van de buienwolk) laag zijn.

Schade door tornado in Zierikzee. Foto: Connie Alblas.

Tornado ingedeeld in schaal van 0-5

Tornado’s worden ingedeeld volgens de Enhanced Fujita Scale. Deze schaal loopt van EF0 tot EF5. De schaal is gebaseerd op de optredende schade aan bouwconstructies.

De levensduur van een tornado is meestal het beste uit te drukken in minuten. Een zeer krachtige houdt het weleens enkele uren uit.

De schaal van Fujita

Eerdere tornado's in Nederland

Jaarlijks komen in Nederland 4 tot 6 tornado’s voor. Enkele bijzonder zware tornado’s trokken over het land op 25 juni 1967. Op een camping in Chaam (Noord-Brabant) vielen twee doden en 10 gewonden. In Tricht (in de Betuwe) verloren vijf mensen het leven en waren tientallen gewonden.

Op 17 augustus 1992 trok een tornado over Ameland. Op een camping bij het plaatsje Nes viel één dode en raakten vijf mensen gewond. De meest gefilmde en gefotografeerde tornado in Nederland was de tornado in Amsterdam op 9 augustus 2019. Deze zwakke tornado (windhoos) trok ook over het IJ en richtte niet veel schade aan.

De laatste keer dat we een tornado in ons land zagen is slechts een maand geleden. Op 20 mei 2022 trok een windhoos over het Limburgse Beek, nabij Maastricht. Vorig jaar was het raak op 20 en 21 oktober, toen onder andere in Barendrecht veel schade werd aangericht.