November 2010: na zachte start een kouinval

November 2010 begon nat, met een afwisseling van zachte en wat koudere periodes. Het tweede deel van de maand verliep grotendeels droog, met temperaturen die langzaam daalden van waarden rond normaal naar koud winterweer aan het einde van de maand. De zon liet het deze maand vaak afweten.

Na zachte start een kouinval Waar de maand zacht en herfstachtig begon, eindigde november 2010 met koud winterweer. Op 4 november werd het in Gilze-Rijen nog 17,3 graden – de hoogste temperatuur deze maand gemeten. Ook de nachten verliepen zeer zacht aan het begin van de maand. Zo werd in de Bilt in de nacht van 4 november een recordhoge minimumtemperatuur van 14,5 graden genoteerd – sinds 1901 was de minimumtemperatuur in november nog nooit zo hoog geweest. Ook de tweede decade verliep vrij zacht, met vooral in het weekend van 13 en 14 november weer hoge dag- en nachttemperaturen. Vanaf de 20e begon de temperatuur aan een daling, waarna op 25 november de kou inviel. Op 26 november vroor het in het oosten van het land lokaal al de hele dag. De dagen erna gebeurde dit op steeds meer plaatsen. In het noordoosten van het land werden er maarliefst 5 ijsdagen genoteerd (maximumtemperatuur lager dan 0,0 graden) en in de Bilt 2. De laatste keren dat het in de Bilt al in november tot ijsdagen kwam was in 1998 en 2004. De gemiddelde temperatuur in de Bilt kwam uiteindelijk met 5,8 graden lager uit dan de normaal van 6,2 graden.

Nat in het zuiden – droog rond het IJsselmeer In het zuiden van het land verliep november duidelijk te nat. In Maastricht werd in totaal 139 mm neerslag afgetapt. De grootste bijdrage hieraan werd geleverd rond de 13e november. Langgerekte storingen trokken vanuit het westen over de zuidoostelijke helft van het land en lieten hierbij veel water achter. Lokaal is er in Zuid-Limburg in een periode van 48 uur tijd 90 tot 100 mm gemeten – dit is een hoeveelheid die op een willekeurige plek in Nederland eens in de honderd jaar kan worden verwacht. Lagergelegen dorpen, tunnels en enkele wegen liepen onder door modderstromen die vanuit de heuvels op gang kwamen. In België was de overlast nog groter. Daar vielen enkele doden door de wateroverlast en had het water meer moeite om afgevoerd te worden door het soms slechte rioolstelsel. Heel anders was het rond het IJsselmeer, daar werd een stuk minder neerslag afgetapt. In Marknesse slechts 47 mm. In De Bilt werd bijna de normale hoeveelheid gemeten van 83 mm tegen 81 mm normaal. Doordat de temperatuur aan het einde van de maand onder nul dook, viel de neerslag toen in de vorm van sneeuw. Op 29 november vormde zich in een groot deel van het land een sneeuwdek van enkele centimeters dik. Dit leidde tot grote overlast voor het verkeer.

Weinig stormen, wel somber Op 11 en 12 november stond er aan zee af en toe een storm, windkracht 9. Hierbij kwam in de kustprovincies windstoten voor van 75 tot ruim 100 km/uur. De rest van de maand verliep verder redelijk rustig. De bewolking had vaak de overhand. Vooral het eerste deel van de maand verliep behoorlijk somber. Gemiddeld over het land scheen de zon 49 uur, tegen 60 uur normaal. De minste zon was weggelegd voor Ell met 32 uur, de meeste voor Stavoren met 66 zonuren.

Bron: KNMI / MeteoVista / Weeronline.nl Auteur: Jaco van Wezel