Waar komt hondenweer vandaan? En de herkomst van andere weerspreuken

04 oktober 2023, 08:01

Weerspreuken
Écht hondenweer! Foto: Adobe Stock / Sabine Schönfeld

Wanneer het regent, waait, koud en guur is dan hebben we een weerspreuk die gebruikt wordt om aan te duiden dat wij en ook onze trouwe viervoeters liever niet naar buiten gaan: hondenweer. Maar waar komt deze spreuk vandaan? Lees hier over de herkomst van hondenweer en andere weerspreuken gerelateerd aan dieren.

Hondenweer is een veelgebruikte weerspreuk wanneer het niet aangenaam is om naar buiten te gaan. Tijdens regenachtige dagen kunnen wij ons beschermen met een regenjas of een paraplu, maar toch gaan we liever niet naar buiten. Behalve als de hond moet worden uitgelaten en die heeft er vaak ook niet zoveel zin in. Er wordt daarom gedacht dat de spreuk ontstaan is omdat het weer dan zo slecht is, dat je zelfs je hond niet buiten zou willen laten.

Herkomst van hondenweer

Wat blijkt: de term hondenweer heeft mogelijk niks met honden te maken! Er zijn twee verklaringen mogelijk. Voor de eerste verklaring wat betreft de herkomst van hondenweer moeten we even terug in de tijd. Waarschijnlijk komt het woord uit het oud-Nederlands en is ontstaan uit het woord ‘ondeweer’ wat erg slecht weer betekent. Gaandeweg is de spelling en uitspraak van het woord veranderd naar hondenweer.

De tweede verklaring heeft wel degelijk met honden te maken. In andere talen komen namelijk vergelijkbare spreuken voor waarin honden een rol spelen. Er wordt gesproken van ‘hundewetter’ in het Duits en in het Frans over ‘temps de chien’. In het Engels krijgen katten ook een plekje in de weerspreuk en wordt gezegd ‘it’s raining cats and dogs’. Dit is een aanwijzing dat in andere talen, en dus ook in het Nederlands, de spreuk wordt gebruikt om aan te duiden dat het weer zo slecht is dat je zelfs een hond binnen zou houden.

Het hondenweer volg je natuurlijk het beste op onze radar.

Dieren en het weer

Naast hondenweer zijn er meerdere weerspreuken waarin dieren een rol spelen. De herkomst van deze spreuken heeft alles met de landbouw te maken. De signalen van dieren waren namelijk erg belangrijk omdat het weer een grote invloed op de oogst kan hebben. Er kan zoveel goed als slecht weer mee aangekondigd worden. Hieronder hebben we een paar voorbeelden op een rijtje gezet:

  • Kraaien de hanen midden op de dag, dan is het zeker dat je regen verwachten mag
  • Staat de gans op één poot, de kans op een stortbui is dan groot
  • Slakken op de wegen, voorspellen ons doorgaans regen
  • Komen de vissen naar boven, dan is er schoon weer te beloven
  • Vliegt de zwaluw hoog, dan blijft het droog

Geen signalen van dieren opgepikt? Dan hebben wij altijd nog de weersverwachting voor je!

Roosmarijn Knol

Roosmarijn Knol

Meteoroloog

Weernieuws-onderwerpen

Kies een onderwerp om meer te weten te komen over het weer…

Nieuwsoverzicht

Weeronline nieuwsbrief

Ontvang wekelijks de leukste nieuwtjes en weetjes over het weer

Gratis inschrijven