Herbeleving: de ijzel tijdens nieuwjaar 1996

De jaarwisseling van 1995-1996 werd gekenmerkt door een winterinval. Tot en met de kerstdagen was het zacht en wisselvallig, soms ook met een stevige wind erbij. Daarna draaide de wind echter naar het noordoosten en rond 28 december bereikte vorst vanuit Oost-Europa ons land. Dat leverde in de dagen daarna een hoop ellende op.

Op oudejaarsdag 1995 viel in een groot deel van het land winterse neerslag. Vanuit Frankrijk drong zachte lucht op naar ons land, maar die zogeheten 'dooi-aanval' slaagde niet. Het leverde wel veel neerslag op en in de koude lucht zorgde dat voor de nodige winterse perikelen.

Langdurige ijzel

In het midden en noorden van ons land kwam het enkele dagen lang tot sneeuwval en ijzel. Vooral de langdurige ijzel legde het dagelijks leven in grote delen van ons land gedurende enkele dagen plat. Her en der kon je schaatsen over straat en daarbij stond ook nog eens een snijdende oost- tot noordoostenwind. In het noordoosten viel de neerslag grotendeels als sneeuw en in combinatie met de harde wind werden daar regionaal sneeuwduinen gevormd.

Ook de eerste dagen van het nieuwe jaar 1996 verliepen koud met vorst en eerst nog winterse neerslag. Vanaf 5-6 januari ging een zachtere periode van start met geregeld regen en meer wind. Dat duurde echter niet lang: op 18 januari keerde de kou snel terug en toen volgde een flinke vorstperiode met strenge vorst in een groot deel van het land.

Zware ijzel op auto

IJzel: onzichtbaar en gevaarlijk

IJzel is een zeldzaam weersverschijnsel dat extreem gevaarlijk kan zijn. Het is een 'onzichtbare' vorm van gladheid, want je ziet het niet of nauwelijks liggen. Zeker vanuit de auto niet. Regendruppels raken onderin de atmosfeer onderkoeld en bevriezen zodra ze het aardoppervlak (of een andere element of voorwerp) raken. Er zet zich vervolgens een dun laagje puur ijs af op alles wat een temperatuur heeft onder het vriespunt. Dit ijs heeft bovendien een grote dichtheid, waarbij het gewicht met de kleinste hoeveelheid bevroren water sterk toeneemt. Takken van bomen kunnen hierdoor afbreken en ook andere elementen in het landschap kunnen bij extreme ijzel sneuvelen.

Lees ook: Hoe ontstaat ijzel en wanneer kunnen we dit verwachten?

In Nederland kennen ze maar weinig heftige ijzelsituaties. De laatste écht grootschalige ijzel vond plaats in januari 2016: toen gold in het noorden van Nederland enkele dagen een weeralarm en werd het openbare leven ontwricht.