Dit weer is normaal in maart

Welk weer is normaal in maart? De derde maand van het jaar is een overgangsmaand van winter naar lente en heeft van beiden wat. Zo kan het nog regelmatig vriezen, maar ook de eerste lentedagen met temperaturen boven 15 graden komen voor. In dit artikel lees je wat normaal maartweer is en welke extremen mogelijk zijn.

De gemiddelde maarttemperatuur in De Bilt is in ons huidige klimaat (1994-2023) 6,5 graden. Overdag stijgt het kwik naar 10,5 graden, in de nacht daalt de temperatuur naar 2,3 graden. Op gemiddeld negen dagen daalt de temperatuur tot onder het vriespunt en één dag daarvan levert matige vorst op met een temperatuur onder -5 graden.

De warmste maartmaand was maart 2024. De gemiddelde temperatuur was 9,0 graden. In 1991 werd het 8,8 graden en in 2017 8,6 graden. De koudste maartmaand was maart 1917. Het was toen gemiddeld 1,9 graden.

Klimaatgemiddelde voor maart over de periode 1994-2023.

IJsdagen, dagen waarop de temperatuur het gehele etmaal onder nul blijft, komen gemiddeld gezien en afgerond niet voor. Toch kan het soms wel een hele dag blijven vriezen, want het klimaatgemiddelde aantal ijsdagen in maart is 0,2.

De laatste keer dat het in maart tot een officiële ijsdag kwam was in 2018. Zowel op 1 als op 2 maart werd het in De Bilt niet warmer dan respectievelijk -0,7 en -0,5 graden. Op Terschelling werd het op 1 maart niet warmer dan -3,7 graden. Ook in 2013 bleef het een etmaal in maart vriezen. Op 11 maart werd het maximaal -1,2 graden. Recordlaat kwam het op 12 maart in 1909, 1942 en 1947 tot een officiële ijsdag. Op 17 maart 2018 was het met 0,0 graden net geen recordlate ijsdag.

Overigens heeft maart nog 14 van de 31 dagen een maximumtemperatuur onder 10 graden. In maart 1991 steeg het kwik in De Bilt op 29 dagen tot boven 10 graden. In 2014 en 2022 werd het op het hoofdstation op 11 dagen 15 graden en meer. In 1917, 1962 en 1969 steeg de temperatuur op slechts 2 dagen tot boven 10 graden.

Bloesem in maart. Foto: Ben Saanen

Het aantal warme dagen waarop de temperatuur stijgt naar 20 graden of meer in De Bilt is gemiddeld 0,3 dagen. Zo nu en dan stijgt de temperatuur in maart dan ook tot boven de 20 graden en de laatste keer was in 2021. Toen werd het 21,3 graden op 30 maart en 23,8 graden op 31 maart. De keer daarvoor was in 2017 en steeg het kwik in Bilt op 30 en 31 maart naar maximaal 21,7 graden. In 2014 kwam het zelfs op drie dagen tot een warme dag. 2003 maakt het lijstje met jaren waarin we al in maart 20 graden haalden compleet. Op 24 maart werd het toen 20,3 graden op het landelijk hoofdstation.

In Maastricht is het aantal warme dagen in maart gemiddeld 0,6. Daar werden deze eeuw in 2003, 2004, 2005, 2010, 2012, 2014, 2017 en 2021 warme dagen genoteerd.

Van diepwinters naar hoogzomers

Maart is een echte overgangsmaand van winter naar zomer. Het komt tot nachtvorst, maar de temperatuur kan ook stijgen tot boven 20 graden. In De Bilt daalde de temperatuur op 4 maart 2005 naar -14,4 graden. Op die dag werd ook de landelijk laagste temperatuur genoteerd. In Marknesse daalde het kwik naar -20,7 graden. In het noorden van het land viel toen 30 tot 50 centimeter sneeuw. Ook in 2013 was het koud met in Maastricht van 11-13 maart drie ijsdagen op rij. Op 13 maart werd in het Limburgse Ell een minimumtemperatuur van -13,3 graden gemeten.

De temperatuur stijgt in maart vaak al een paar keer naar een lenteachtige 15 graden. Gemiddeld gebeurt dit vier keer in De Bilt. En zoals genoemd kan de temperatuur al soms de 20 graden halen en dan vooral in het zuiden en zuidoosten. De hoogste temperatuur ooit gemeten in maart is 26,1 graden. Op 31 maart 2021 werd het in Arcen zo warm. De meeste vroege zomerse dag werd gemeten op 29 maart 1968. In Gemert en Venlo werd het 25,6 graden en in Volkel en Soesterberg 25,4 graden. In De Bilt werd het die dag 23,9 graden en deze waarde geldt nog altijd als het maartrecord. Op 31 maart 2021 werd het in De Bilt 23,8 graden.

Weer in maart. Foto: Jolanda Bakker

150 uur zon en 58 millimeter neerslag

De zon schijnt gemiddeld over het land 150 uur. Landinwaarts schijnt de zon 140 uur, aan zee is de zon gemiddeld 158 uur te zien. Wat neerslag betreft valt gemiddeld over het land 58 millimeter neerslag. In het noordwesten en op de Wadden valt gemiddeld 50 millimeter. Elders valt 55-65 millimeter.

Wat is er veranderd aan het klimaat in maart?

Maart is droger geworden. Er valt 8 mm minder neerslag, oftewel 12 procent minder dan in de periode 1981-2010. De zon is in deze periode 25 uur meer gaan schijnen en schijnt inmiddels 150 uur.

Verder is maart ook sterk opgewarmd. In de periode 1951-1980 was het klimaatgemiddelde nog 4,8 graden. Inmiddels (1994-2023) is het klimaat opgewarmd naar 6,5 graden. Een stijging van 1,7 graden. Het aantal vorstdagen is sindsdien afgenomen van twaalf naar negen.