Wat is de kleur van ijs?

Het gletsjerijs in de bergen, ijskappen in de poolgebieden, het laagje natuurijs in de winter en de ijsklontjes in je zomerse drankje op het terras. IJs komt voor in vele vormen, maar wat is nou de kleur van ijs? Opvallend is dat ijs verschillende kleuren kan aannemen. In dit artikel leggen we uit hoe dit kleurenpalet ontstaat en bij welke soort ijs je een bepaalde kleur kan verwachten.

Om ijs te vormen heb je allereerst water nodig en temperaturen onder het vriespunt. Zodra het koud genoeg is, gaat water over van een vloeibare naar een vaste vorm. Denk maar aan de ijsklontjes die je zelf kan maken in de vriezer. Deze ijsklontjes zijn meestal doorzichtig, soms met een wittige tint. Maar hoe kan het dat ijs ook andere kleuren kan aannemen?

Het kleurenpalet van ijs

IJs bestaat dus hoofdzakelijk uit waterdeeltjes in een bevroren toestand. Luchtbelletjes of andere stoffen die in het water opgelost zijn, kunnen ook mee bevriezen. Vloeibaar water is doorzichtig van kleur, dus je zou verwachten dat het ijs ook kleurloos en doorzichtig is. Dit is dus niet altijd het geval. De kleur van het ijs heeft alles te maken met het zonlicht dat op het ijs valt en de samenstelling van het ijs. Ook de dikte van het ijs speelt een belangrijke rol.

Een dun laagje ijs is doorzichtig, daar kijk je dwars doorheen. In het geval van natuurijs zie je dan de kleur van het onderliggende water wat vaak vrij donker van kleur is. Soms lijkt het zelfs alsof het ijs zwart is. Hetzelfde geldt voor de ijsklontjes in je drankje. In een glas cola lijken de ijsklontjes een bruine kleur te krijgen. Wanneer de laag ijs dikker is, zoals bij een gletsjer, verandert de kleur. Het ijs lijkt ineens blauw. Niet zoals smurfenijs bij de ijssalon, maar natuurlijk blauw ijs. Maar wat zorgt nou voor die blauwe kleur?

Naast het direct bevriezen van water is er nog een andere manier waarop ijs gevormd kan worden. IJskristallen zijn namelijk ook een hoofdbestanddeel van sneeuwvlokken. Zodra sneeuwvlokken op een gletsjer vallen, vormen ze een dikke laag sneeuw die onder het gewicht wordt samengeperst tot een laag gletsjerijs. Door het samenpersen verdwijnen de luchtbelletjes uit het ijs en de kristallen worden groter. De samenstelling van het ijs is veranderd en dit heeft invloed op de kleur. Wanneer zonlicht op de gletsjer valt en vervolgens een weg door het ijs aflegt, wordt het licht meerdere malen weerkaatst. Bij elke weerkaatsing worden de rode en gele kleuren het sterkst opgenomen door het ijs. Gevolg: de blauwe kleur blijft over en dit is die kleur die wij waarnemen.

Afbrekend blauw stuk gletsjerijs. Foto: AdobeStock / volki

Wanneer je bovenop een gletsjer loopt, zie je stukken met wit ijs. Ook een pak sneeuw heeft een witte kleur. In dit geval zitten er veel luchtbelletjes in het ijs. Hoe meer lucht tussen de ijskristallen, hoe witter de kleur omdat lucht alle kleuren even sterk weerkaatst.

De meeste ijsbergen en gletsjers zijn dus wit of blauw van kleur. Maar er is een bijzondere uitzondering op Antarctica. Hier zijn zelfs groene ijsbergen gezien! De ijzeroxiden afkomstig van de gesteenten op Antarctica komen in het ijs terecht en zorgen voor de smaragdgroene kleur.

Vind je dit soort verklarende berichten interessant? Schrijf je dan in voor de gratis Weeronline nieuwsbrief.

Hoofdfoto: Jannes Wiersema