Dit is waarom de lucht bij zonsopkomst en zonsondergang rood kleurt

29 januari 2024, 06:51

Rode kleuren bij de zon. Foto: Jannes Wiersema.

De lucht kleurt regelmatig prachtig rood bij zonsopkomst en zonsondergang. Vaak worden dan de mooiste weerfoto’s gemaakt. Waar komt die rode kleur vandaan en waarom zien we dit overdag niet? In dit artikel leggen we je uit hoe het zit!

Zonlicht is van nature wit. Toch kleurt een wolkenloze hemel nooit wit. Dit heeft te maken met de verstrooiing en breking van het witte licht wanneer het binnendringt in onze atmosfeer. Het witte zonlicht wordt door kleine luchtmoleculen, kleine stofdeeltjes, waterdruppeltjes en kleine ijskristallen ontleed in verschillende kleuren.

Lees ook: Wanneer is het Golden Hour?

De atmosfeer verspreidt de verschillende kleuren licht naar alle kanten. Blauw licht wordt gemakkelijker in onze richting verstrooid dan rood licht. Dit betekent dat er meer blauw licht naar onze ogen komt dan rood licht. Het weinige rode licht valt in het niet bij het vele blauwe licht en merken we niet op. Dit verklaart waarom wij een blauwe hemel zien.

Zonsondergang. Foto: AdobeStock / Bogdan Vacarciuc.
Zonsondergang. Foto: AdobeStock / Bogdan Vacarciuc.

Waarom verandert de kleur rond zonsondergang van blauw naar rood?

De zon staat tijdens zonsopkomst en zonsondergang laag aan de hemel. Dat betekent ook dat de stralen van de laagstaande zon door de atmosfeer een langere weg moeten afleggen om bij ons te komen. Deze extra lange weg door de atmosfeer zorgt voor nog meer verspreiding van het blauwe licht en nog steeds weinig verspreiding van rood licht. Zodra het licht ons echter bereikt, is er al zoveel blauw licht verstrooid, dat het blauw ‘op’ is. Je ziet dan eerst een goudgele kleur en later alleen rood.

Verstrooiing van licht. Illustratie: AdobeStock / Photopic.
Verstrooiing van licht. Illustratie: AdobeStock / Photopic.

Waarom is de lucht niet altijd even rood?

De hoeveelheid waterdruppeltjes, ijskristallen en stofdeeltjes in de lucht bepalen hoe sterk het zonlicht verstrooid wordt. Is de lucht droog, kraakhelder en schoon dan zie je vaak alleen rondom de zon een geel-oranje of oranje-rode gloed.

Heldere en droge lucht. Foto: Jannes Wiersema
Heldere en droge lucht. Foto: Jannes Wiersema

Wanneer er veel vocht in de lucht zit vindt meer verstrooiing plaats. Hierdoor is de lucht overdag minder blauw en rond zonsondergang zie je meer oranje en rode kleuren. Wolkenvelden kunnen dan extra en gevarieerde kleuren veroorzaken. Zit er ook veel luchtvervuiling in de atmosfeer dan zijn de kleuren vaak nog intenser. Ook Saharastof of rook van grote bosbranden kunnen zonlicht sterk ‘filteren’, waardoor de hemel intens verkleurt rond zonsopkomst en zonsondergang!

Lees ook: Alles wat jij moet weten over Saharastof

Op 17 oktober 2017 ging een herfstdag die stralend zonnig en warm zou verlopen letterlijk in rook op. Door een combinatie van veel Saharastof en rook afkomstig van bosbranden bij Portugal kleurde de lucht bruinoranje en had de zon de hele dag een blauwe gloed.

Jaco van Wezel

Jaco van Wezel

Meteoroloog en redacteur

Weernieuws-onderwerpen

Kies een onderwerp om meer te weten te komen over het weer…

Nieuwsoverzicht

Weeronline nieuwsbrief

Ontvang wekelijks de leukste nieuwtjes en weetjes over het weer

email-black