Vorst keert terug met ijsheiligen

Thermometer-geeft-nul-aan-met-ijsheiligen-1280x600

Geen vorst meer na ijsheiligen? Niet dit jaar! Precies tijdens ijsheiligen keert de nachtelijke vrieskou namelijk terug naar ons land. Opvallend detail: overdag wordt het juist warmer en zonniger. Volgende week kan het regionaal weer 20 graden worden! IJsheiligen duurt van 11 tot en met 15 mei. Volgens de volksweerkunde zijn dit de laatste dagen in het voorjaar waarop nog nachtvorst kan optreden.

IJsheiligen begint in de nacht van vrijdag op zaterdag lokaal met vorst aan de grond. Op neushoogte komen de minima uit op 2 tot 6 graden. Het wordt nog kouder, want in de nacht naar naar maandag kan het binnenland lokaal ook op anderhalve meter hoogte vriezen met 0 tot -1 graad. Aan de grond is het nog een paar graden kouder. Vorstgevoelige planten kun je dan ook beter even naar binnen halen of afdekken.

Opvallende overgang kou naar warmte deze ijsheiligen

De koude nachten worden veroorzaakt doordat met een noordenwind koude lucht naar ons land wordt gestuurd. Als vervolgens in de nacht de wind wegvalt koelt het flink af. Ook overdag is het aanvankelijk behoorlijk fris. Zaterdag wordt het maximaal 11-14 graden en trekken wolkenvelden over het land. In het zuiden is kans op buien. Zondag stijgt het kwik naar 11-15 graden. Ter vergelijking: normaal is het 15-19 graden. Het weerbeeld is zondag zonniger dan zaterdag met zonnige perioden, afgewisseld met stapelwolken. Bovendien blijft het droog.

Het vrij zonnige weer levert na het weekend hogere temperaturen op. De bodem droogt geleidelijk uit en door de krachtige zon wordt het aardoppervlak gauw warm. Maandag komen de maxima uit op 13 tot lokaal 17 graden, dinsdag wordt het 14-19 graden en woensdag 15-20! Na ruim een week met koud weer voor de tijd van het jaar wordt het voor het gevoel dan ook écht lente.

Ook vorig jaar vorst met ijsheiligen

In 2018 begon ijsheilige Sint Mamertus op 11 mei met vorst aan de grond. In Gilze-Rijen vroor het op 10 cm hoogte met -3,6 graden. Vorig jaar luidde ijsheiligen warm weer in. Op 14 mei was het zomers met in het binnenland 25-27 graden! Zo warm wordt het dit jaar voorlopig niet.

IJsheiligen bracht in 2017 zachte nachten. De minima kwamen gemiddeld gezien uit op 5-12 graden. Buien zorgden bovendien voor de nodige neerslag.

Vorst in de zomer

Hoewel de kans op vorst na ijsheiligen bijzonder klein is, kan het zelfs in de meteorologische zomer nog vriezen. Recordlaat vroor het op 18 juni 1955 met in Witteveen (Drenthe) -0,8 graden en op 19 juni 1923 in Den Helder met -0,3 graden. In De Bilt staat de laatste officiële vorstdag van het ‘winterseizoen’ op 28 mei 1961. Die dag daalde de temperatuur op het hoofdstation naar -0,2 graden.

Lees hier meer over wat ijsheiligen is en hoe koud het in mei kan zijn.

Foto: Jannes Wiersema