‘Meer coronabesmettingen bij veel stuifmeel in de lucht’

Er lijkt sprake te zijn van een verband tussen de hoeveelheid coronabesmettingen en de hoeveelheid stuifmeel in de lucht. Dat melden Wageningen Universiteit, het Leiden Universitair Medisch Centrum en het Elkerliek Ziekenhuis vandaag op de website van NatureToday. Hoe dat zit en hoe zeker dit verband is leggen we je uit in dit artikel. 

Uit een internationaal onderzoek dat vandaag is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift PNAS blijkt dat de blootstelling aan pollen (stuifmeel) ons afweersysteem verzwakt. Dit geldt zowel voor mensen met een pollenallergie als mensen die niet allergisch zijn voor stuifmeel.

Voor de komst van het coronavirus was al bekend dat door pollen in het voorjaar ons afweersysteem in onze luchtwegen minder goed functioneert. Het verkoudheidsvirus verspreidt zich hierdoor bijvoorbeeld gemakkelijker.

Tijdens de uitbraak van het coronavirus in het vorige voorjaar viel op dat in meerdere landen over de hele wereld de versnelling in toename van het aantal besmettingen pas begon op het moment dat de pollenconcentratie opliep. Onderzoekers vermoeden hierdoor dat ook het coronavirus zou kunnen profiteren van een verzwakt afweersysteem door pollenblootstelling.

Of er komende tijd veel stuifmeel in de lucht zit lees je in ons hooikoortsweerbericht.

Vier dagen na pollenpiek meer besmettingen

Het onderzoek laat zien dat de besmettingscijfers opliepen na een stijging van de pollenconcentratie vier dagen eerder. Dat de besmettingscijfers pas oplopen na een verhoogde pollenblootstelling vier dagen eerder, is te verklaren doordat het een paar dagen duurt voordat het virus zich manifesteert en mensen zich laten testen. Dit komt overeen met eerdere studies die een incubatietijd van 4 tot 5 dagen van het coronavirus laten zien. 

De besmettingscijfers namen met gemiddeld 4 procent toe wanneer de pollenconcentratie met 100 pollen per kubieke meter steeg. Na de invoer van een lockdown halveerde dit effect, maar bleef de versterkende invloed van pollen nog steeds zichtbaar. De onderzoekers benadrukken dat het verband tussen pollen en COVID-19 niet wordt toegeschreven aan een betere verspreiding van het virus door pollen, maar aan een verzwakte afweer door de pollen. De verspreiding van het virus wordt immers veroorzaakt door contact tussen mensen.

Vieze auto door stuifmeel

Vieze auto door stuifmeel. Foto: Albert Thibaudier.

Onzekerheden

Of het verband tussen pollen en corona daadwerkelijk een grote rol heeft gespeeld in het losbarsten van de epidemie vorig voorjaar moet nog blijken uit nader onderzoek. Mogelijk zijn er andere oorzaken die toevallig samenvielen met dit verband. Allereerst vonden veel besmettingen plaats toen we nog veel nauwe contacten hadden en nog niet wisten dat veel mensen het coronavirus bij zich droegen. Dit heeft de exponentiële toename van het aantal coronagevallen in gang gezet, maar de versnelling kan mede door de hoeveelheid pollen in de lucht zijn gestimuleerd.

Ook droge lucht speelt volgens verschillende onderzoeken een rol. In Nederland was de luchtvochtigheid in het voorjaar van 2020 erg laag en virussen verspreiden zich goed in droge lucht. Deze periode met droge lucht viel precies samen met de toename van boompollen. Tot slot is ook het lage aantal corona-tests dat in het begin van de epidemie werd afgenomen een belangrijke kanttekening bij dit onderzoek. 

Lees ook: Zo beïnvloedt het weer de verspreiding van het coronavirus

Hoofdfoto: Ria Luttikhold