Goed en slecht nieuws over het hooikoortsseizoen

Alsemabrosia-bij-vogelvoederplaats-1280x600

Het reguliere hooikoortsseizoen is bijna voorbij. De grassen zijn grotendeels uitgebloeid en ook de bloeiperiode van de bijvoet komt ten einde. Toch duurt het hooikoortsseizoen op sommige plaatsen nog voort door de bloei van de alsemambrosia. Dit kruid verspreidt plaatselijk zeer sterk allergeen pollen en kan ernstige klachten veroorzaken.

Zowel door het Elkerliek Ziekenhuis in Helmond als door het Leids Universitair Medisch Centrum zijn afgelopen weken enkele pollen van de alsemambrosia waargenomen. De alsemambrosia wordt vooral vaak aangetroffen bij vogelvoederplaatsen. Vogelvoer is soms vervuild met ambrosiazaad. Ook in bermen, op bouwterreinen en op akkers kan alsemambrosia voorkomen.

Eén ambrosiaplant is in staat om 1,6 miljard pollen te produceren. Doordat het pollen zeer sterk allergeen is kan zelfs bij een concentratie van enkele pollen per kubieke meter lucht een persoon die gevoelig is voor ambrosiapollen al klachten ontwikkelen.

Alsemabrosia-in-bloei

Alsemambrosia legt grote afstanden af

Het alsemambrosiapollen is licht en kan onder bepaalde omstandigheden honderden kilometers door de lucht afleggen. In 2014 bleken hogere aantallen ambrosiapollen, die waargenomen werden in de pollensamples in Leiden, afkomstig te zijn uit Hongarije en Oekraïne. Computermodellen van het Finse Meteorologisch instituut tonen een verwachting van de hoeveelheid ambrosiapollen in Europa. Daarop is te zien hoe het ambrosiapollen, geproduceerd in regio’s waar veel ambrosiaplanten voorkomen, verspreid wordt over grotere delen van Europa.

In Nederland is de concentratie pollen momenteel beduidend lager dan in Centraal, Oost- en Zuid-Europa. We profiteren komende tijd van schone lucht die met een westenwind vanaf de Noordzee wordt aangevoerd. De kans op neerslag is volgens de weersverwachting van Weeronline komende week op de meeste dagen klein. Toch kan de concentratie pollen in de lucht op plaatsen waar ambrosiaplanten voorkomen oplopen. Het aantal plaatsen waar veel ambrosia voorkomt is in Nederland nog vrij beperkt.

Wageningen University verwacht dat de concentratie ambrosiapollen de komende week lokaal nog op kan lopen als er meerdere planten in bloei komen en daarna afneemt.

Alsemabrosia-met-bloeiwijze

Klimaatverandering en introductie van zaden

Door het opwarmende klimaat zullen de condities voor de ambrosia in Nederland steeds gunstiger worden. De belangrijkste bloeiperiode van de ambrosia, in augustus en september, is sinds het begin van de vorige eeuw 1,7 graden opgewarmd.

Hoge temperaturen laat in het seizoen vergroten de kans dat de planten tot zaadzetting komen. Een enkele plant kan 3000 tot 4000 zaden produceren dat 40 jaar kiemkrachtig blijft. Het aantal plaatsen waar ambrosia voorkomt neemt al jaren toe.

Tekst: Arnold van Vliet, De Natuurkalender, Wageningen University; Letty de Weger, LUMC; Mieke Koenders, Elkerliek Ziekenhuis, Helmond; Jaco van Wezel, Weeronline

Foto’s: Arnold van Vliet

Bekijk hieronder de meest relevante video’s over het weer